Tôi không sinh ra ở miền Nam, vì thế hoa mai không gắn liền với kỷ niệm về Tết những khi ở nhà. Từ khi chuyển đến châu Âu, hoa mai đã thay thế hoa đào đón năm mới hàng năm trong nhà tôi.

 Hoa mai đây là hoa mai Mỹ, cánh dài chứ không tròn và và nhị ngắn hơn mai ở nhà. Ở mình gọi là mai Mỹ, nhưng thực ra cây mai này có nguồn gốc từ Đông Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên), được đem đến châu Âu năm 1833 (Wikipedia), vòng sang Mỹ trước khi được nhập lại về Việt Nam. Tên hoa tiếng La tinh là Forsythia.

 Trong một truyện kể về người Việt di tản sang Mỹ những ngày đầu, có đoạn tác giả viết là năm đầu tiên đón Tết ở Mỹ, đang buồn cố hương thì bất ngờ bụi cây trước cửa nở hoa vàng hệt như hoa mai ở nhà. Đó cũng phần nào là tâm trạng của tôi, khi năm đầu tiên đón Tết phát hiện là mình có không chỉ một, mà đến hai bụi mai trong vườn. Thế là hàng năm từ hai tuần trước Tết tôi đã phải cắt cành vào cắm trong bình để hoa nở đúng dịp Tết. Cắt sớm quá thì hoa nở sớm sẽ rụng chỉ còn cuống, mà cắt muộn quá thì không kịp nở.

 Cứ đến tháng Tư, những bụi mai nở như những quả cầu vàng óng trong công viên hoặc dọc theo hàng rào. Cây mai dễ trồng, cành mà chạm đất là sẽ mọc rễ. Vì thế cho nên bạn không cần phải mua. Chỉ cần đi vào bất cứ công viên nào là cũng có thể tìm được hoa. Tuy nhiên bạn luôn có thể mua được mai trong siêu thị, cành thẳng đuỗn bó lại, hay được đặt cùng chỗ với hoa đào. Khi gặp người Việt mới sang mà vào dịp năm mới, tôi hay biếu họ mai vàng đón Tết.

 Người xa xứ trước kia hay trang trí tết với hoa đào, hoa mai bằng giấy. Thậm chí đôi khi bây giờ vẫn có người dùng vì tiện. Điều thú vị là mai Mỹ được nhập khẩu về Việt Nam và bán với giá cắt cổ. Nhìn mà không thể tin được thứ cây mọc ở hàng rào lại bán đắt như vậy. Tuy nhiên dù có đắt đến đâu, mai Mỹ nhập về không có dáng đẹp như mai cắt ngoài vườn. Hoa để xuất khẩu nên chỉ cắt đoạn thẳng rồi bó lại. Chứ hoa cắt tự nhiên ngoài vườn, dáng đẹp hơn rất nhiều.

 Hoa mai từ lạ thành quen, từ không biết đến cần thiết không thể thiếu được vào dịp Tết trong gia đình tôi. Cây mai giống như những người bạn miền Nam của tôi vậy. Bạn chỉ đọc hay nghe kể về người phương Nam khi ở nhà. Đến khi xa xứ, họ trở thành những người bạn đồng hành, có khi là những người Việt duy nhất ở nơi bạn sống. Bài viết về hoa mai này cũng là một món quà nho nhỏ cho những người bạn miền Nam của tôi. Cám ơn các bạn đã đồng hành, cám ơn các bạn đã đến với tôi nơi xa xôi này.