MỞ ĐẦU VỊ TRÍ ĐỊA LÝ, LÃNH THỔ

- Đất nước VN gồm 2 bộ phận: Bộ phận lãnh thổ trên đất liền và bộ phận là vùng biển,

thềm lục địa trong đó có nhiều đảo và quần đảo.

- Nước ta nằm ở rìa phía Đông bán đảo Đông Dương, phía bắc giáp Trung Quốc, phía Tây giáp Lào và Campuchia, phía Đông là biển Đông.

- Toạ độ địa lý trên đất liền như sau:

+ Điểm cực bắc 23° 22B, tại xã Lũng Cú huyện  Đồng Văn tỉnh Hà Giang

+ Điểm cực nam 8°30B tại xã Đất mũi huyện Ngọc Hiển tỉnh Cà Mau

+ Điểm cực Tây 102° 10Đ trên núi Pulasan tại xã Sín Thầu, huyện Mường tè tỉnh Lai Châu

+ Điểm Cực Đông 109° 24Đ tại bán đảo Hòn Gốm tỉnh Khánh Hoà

Chương 1

Khái niệm về Địa lý kinh tế

Như chúng ta đã biết mọi quá trình và hiện tượng đều diễn biến theo thời gian và trong một không gian nhất định. Các quá trình và hiện tượng kinh tế xã hội cũng vậy. Các quá trình kinh tế xã hội được biểu diễn dưới hình thức không gian bằng các hệ thống lãnh thổ kinh tế, xã hội rất đa dạng như: lãnh thổ các ngành sản xuất và kinh doanh, các hệ thống lãnh thổ các ngành kết cấu hạ tầng kỹ thuật kinh tế xã hội, các hệ thống phân bố dân cư, hệ thống đô thị, hệ thống trung tâm, đầu mối và vùng công nghiệp, hệ thống các vùng kinh tế.

Ta có thể định nghĩa như sau: Địa lý kinh tế là một môn khoa học xã hội, nghiên cứu các hệ thống lãnh thổ kinh tế xã hội nhằm rút ra những đặc điểm và quy luật hình thành và hoạt động của chúng để vận dụng vào tổ chức không gian( lãnh thổ) tối ưu các hoạt động kinh tế xã hội trong thực tiễn.

Địa lý kinh tế thế giới

Nền kinh tế thế giới là một thể thống nhất bao gồm các nền kinh tế khu vực và quốc gia rất đa dạng, phát triển không đều, chứa đựng nhiều mâu thuẫn.

- Nghiên cứu các tổ chức lãnh thổ kinh tế xã hội của các nước các khu vực trong mối tương quan của tổng thể kinh tế thế giới.

- Mỗi nước trên thế giới đều có đặc điểm riêng về địa lý có khu vực tương tự nhau, có khu vực khác nhau, trái ngược nhau dẫn đến phát triển kinh tế xã hội khác nhau. Hay nói cách khác tuỳ theo vị trí địa lý mà có sự thuận lợi, hay không thuận lợi trong phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên sự phát triển kinh tế xã hội còn phụ thuộc vào trình độ của lực lượng sản xuất, khoa học kỹ thuật.

- Có nhiều nước có tiềm năng về tự nhiên nhưng vẫn nghèo.

-          Có nhiều nước tiêm năng tự nhiên hạn chế mà

 là nước giầu, phát triển

- Theo trình độ phát triển lý luận sản xuất và phân công lao động xã hội có thể phân các nước trên thế giới thành các nhóm như sau:

+ Nhóm 1: Các nước đã phát triển công nghiệp

+ Nhóm 2: Các nước đang phát triển.

- Xét về tổng thể thế giới kinh tế trên góc độ địa lý

+ Địa lý thế giới chia ra nhiều khu vực khác nhau.

+ Các khu vực đó có thuận lợi, khó khăn khác nhau trong sự phát triển kinh tế

+ Các khu vực đó tùy thuộc vào

 điều kiện thuận lợi để phát triển

một ngành kinh tế mũi nhọn tạo

mối tương quan tổng thể kinh tế

thế giới.

Địa lý kinh tế Việt Nam

Là một môn kinh tế mang tính tổng hợp cao, trong giai đoạn hiện nay ĐLKT Việt Nam tập trung:

- Nghiên cứu lý luận và thực tiễn phân bố sản xuất theo hệ thống lãnh thổ kinh tế xã hội Việt Nam với những điều kiện và đặc điểm riêng của Việt Nam.

- Đặc điểm địa lý tự nhiênViệt Nam rất phong phú.

+ Về địa hình núi, Đồng bằng, Trung du, Cao Nguyên,

   Sông, Biển

+ Khí hậu, thổ nhưỡng, thuỷ văn, phong nha.

+ Có khu vực tập trung đông dân cư có khu vực

   thưa thớt, ít dân

Vì vậy: Có vùng thuận lợi phát triển kinh tế có vùng

khó khăn trong phát triển kinh tế, tuy nhiên tuỳ từng

khu vực địa lý có thể phát triển các loại hình sản xuất

khác nhau để phù hợp.

Xét về tổng thể: Việc phát triển kinh tế xã hội của mỗi

khu vực trên cơ sở phát huy thế mạnh về vị trí địa lý

tạo ra sự phát triển kinh tế xã hội chung của Toàn Quốc.

Ý nghĩa tầm quan trọng của môn học đối với Quy hoạch vùng

- Là ngành khoa học cơ bản trong việc hình