Yêu em từ cái nhìn đầu tiên
ĐỜI NÀY CHỈ MONG MỘT NGƯỜI CHỒNG NHƯ THẾ
Ông Lê Quang Đạo và vợ-bà Nguyễn Thị Nguyệt Tú gặp nhau lần đầu tiên vào một ngày thu năm 1946 tại Hà Nội. Khi đó, ông đang là Bí thư Thành ủy Hà Nội, còn bà Nguyệt Tú là Phó bí thư Phụ nữ tỉnh Hà Tĩnh ra Hà Nội học và công tác, đến báo cáo công tác với đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội.
Ngay lần đầu gặp, ông Đạo bị ấn tượng mạnh bởi cô cán bộ trẻ măng và "tròn" như hạt mít, có đôi mắt đen to và rất sáng, thông minh, giọng Huế nhẹ nhàng pha âm sắc xứ Nghệ nghe thật dễ thương khiến ông nhớ mãi.
Về phía bà Nguyệt Tú, mặc dù vẫn xây dựng cho mình hình tượng người bạn đời phải cao to, đẹp trai nhưng lại phải lòng người con trai trắng trẻo, nhỏ nhắn, thư sinh Lê Quang Đạo từ cái nhìn đầu tiên. Khi được giới thiệu "Đây là đồng chí Đạo, Bí thư Hà Nội", bà Tú còn nghĩ: Đồng chí bí thư trẻ quá, trông chỉ như bạn học, thoạt nhìn anh giống nhà thơ, nhà báo hơn là cán bộ cấp tỉnh. Ra về, bà vẫn thắc mắc hỏi đi hỏi lại bạn bởi bí thư mà trông mặt... non choẹt.
Gặp nhau thêm vài lần trong công việc rồi đến năm 1948, hai người mới có dịp gặp lại, lần này có vẻ gần gũi hơn. Lúc ấy, bà Nguyệt Tú nghe nói ông Đạo đã đề nghị tìm hiểu bà với tổ chức, thế nhưng mấy ngày liền, Lê Quang Đạo sang gặp, Nguyệt Tú chỉ say sưa kể chuyện về vùng địch tạm chiếm quanh Hà Nội, chuyện công tác... mà không thấy nhắc chút nào đến chuyện đặt vấn đề gì!?
Sau đó, Lê Quang Đạo đi công tác, về thì Nguyệt Tú đã đi Nam Định, ông viết mấy dòng vào mẩu giấy nhỏ gửi cho Nguyệt Tú:
- Rất tiếc, tôi về chị đã đi Nam Định. Mong có ngày gặp lại.
Mảnh giấy khiến Nguyệt Tú vừa buồn vừa thất vọng. Thao thức mấy đêm liền, bà viết trả lời:
- Chúng ta chỉ nên là hai người đồng chí tốt thôi anh ạ. Có lẽ quan niệm về tình yêu không giống nhau.
Nửa tháng sau Nguyệt Tú nhận được thư của Lê Quang Đạo, lần này ông chính thức đặt vấn đề tìm hiểu bà, lời lẽ rất tình cảm, chân thành. Thực ra, ông Đạo đã nhận được thư từ chối của bà Tú nhưng coi như chưa nhận được, trong lá thư đặt vấn đề tìm hiểu, ông cố tình đề ngày sớm hơn ngày nhận được thư của bà... Lần gặp sau, ông không xưng "tôi"-"chị" nữa mà chuyển sang "anh"-"em"... Hai người hẹn nhau 5 năm nữa mới cưới, vì bà Tú muốn được tham gia công tác thêm.
Một lần hai người đi công tác cùng nhau trên đoạn đường rừng vắng vẻ ở Thái Nguyên. Lần đầu đi bên nhau khiến Nguyệt Tú bối rối, nhìn những chiếc lá đỏ (cây trạng nguyên) bên đường thắc mắc với Lê Quang Đạo:
Không ngờ, lúc đó nhà thơ Thâm Tâm đi sau nghe được. Trong Hội nghị Tuyên truyền toàn quốc, câu chuyện "lá xanh xanh, hoa đo đỏ" ấy đã được nhà thơ kể lại rất hài hước, sinh động.
Rồi có lần, hai người đi công tác, gặp nhau ở Hà Đông và được bố trí gặp nhau ở một nhà dân. Khi Lê Quang Đạo định nhè nhẹ kéo Nguyệt Tú vào lòng thì bà chủ nhà ngồi bên kia vách ho lên khiến cả hai giật mình. Thì ra bà chủ nhà vẫn "canh chừng" đôi trai gái. Người dân ở đây có tục kiêng không cho người lạ thân mật trong nhà vì như vậy lợn nhà nuôi sẽ chê cám...
Trước khi chia tay ở Hà Đông, Nguyệt Tú chép gửi Lê Quang Đạo bài thơ "Đợi anh về" của Simonov và tặng tấm ảnh chân dung. Lần bơi qua sông Đuống lên Việt Bắc, phải bỏ lại ba lô, Lê Quang Đạo chỉ đem theo ảnh Bác Hồ, chứng minh thư, ảnh Nguyệt Tú và giữ tấm ảnh đến mãi sau này.
Tháng 9-1948, chẳng đợi đến 5 năm như lời hẹn ước bởi chiến tranh chẳng biết được điều gì sẽ xảy ra, hai người tổ chức lễ cưới, nhân bữa cơm tiễn đoàn cán bộ Trung ương do ông Lê Đức Thọ dẫn đầu vào Nam công tác. Đám cưới được ông Lê Đức Thọ làm chủ hôn. Những bông hoa rừng được hái xuống cắm vào cốc thủy tinh. Chú rể vẫn mặc bộ quần áo nâu thường ngày. Cô dâu quấn tóc kiểu "một lô cốt", mặc chiếc áo nâu, quần lụa đen đi mượn vì vừa bị mất ba lô quần áo do chạy Tây nhảy dù. Trong đám cưới, Lê Quang Đạo hát bài "Cây trúc xinh" rất hay, đúng chất quan họ Bắc Ninh quê ông và hát thay cô dâu một bài hát dân gian "Nồi niêu" dí dỏm.
Vậy là từ khi làm cách mạng, ông Lê Quang Đạo đã nhiều lần lấy vợ..., giả làm vợ chồng với các cán bộ nữ để che mắt mật thám. Nhưng đến lần này, đám cưới với bà Nguyệt Tú mới là chính thức được lấy vợ thật. Sau cưới, hai người có một tuần nghỉ trăng mật. Theo chế độ, ông Lê Quang Đạo được cấp 50 đồng khi xây dựng gia đình nhưng ông không lấy. Tranh thủ nghỉ trăng mật, ông bàn với vợ đi mổ mi mắt vì lo bận công tác không có thì giờ. Mấy ngày sau mổ, Nguyệt Tú dắt ông đi thay băng ở trạm quân y, mỗi lần đi qua chiếc cầu, cầm theo chiếc gậy tre lại có người trêu: Nhìn như vợ chồng xẩm. Hết tuần trăng mật chủ yếu ở trạm quân y, ông Đạo về Thành ủy tiếp tục công tác, bà Nguyệt Tú xuống các xã lấy tài liệu viết bài cho Báo Phụ nữ Việt Nam.
Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông Đạo vào quân đội công tác ở chiến khu Việt Bắc, bà Tú ở Khu Bốn, hai người chủ yếu trao đổi qua thư. Sinh con đầu lòng không ở cạnh vợ, nhưng những lá thư thắm thiết tình yêu của ông đã khiến bà vơi phần nào nỗi vất vả.
Có đoạn ông viết: "Có người nói có con sẽ yêu con hơn vợ. Anh không tin. Anh không được sống gần con nên tình yêu có lẽ chưa được đầy đủ. Nhưng anh cho rằng nó là một thứ tình cảm không thể nói hơn hay kém mà chỉ làm tăng thêm tình vợ chồng. Đúng không em?...".
Chuẩn bị Chiến dịch Điện Biên Phủ, bà Nguyệt Tú gửi lại hai con ở Khu Bốn, chuyển công tác sang Báo Quân đội nhân dân. Lúc này, ông Lê Quang Đạo đang làm nhiệm vụ trực tiếp ở Điện Biên Phủ. Bà Tú ở bộ phận hậu phương của báo, làm nhiệm vụ viết tin, bài, tìm và biên tập các bài báo ở hậu phương, gửi Báo Quân đội nhân dân ở tiền phương. Thời gian này, ông Đạo và bà Tú vẫn chỉ liên lạc với nhau qua thư từ, cho đến khi giải phóng Thủ đô, hai vợ chồng mới gặp lại nhau một cách rất bất ngờ. Đó là, khi đơn vị của cả ông Đạo và bà Tú đều về Hà Nội, cùng đường mà không hay biết. Khi dừng chân tại một bản, có người đến gặp bà Tú bảo bà ra có người muốn gặp... Bà Tú vô cùng bất ngờ, vui mừng khi gặp lại chồng trong hoàn cảnh này.
Sau này, khi bà Tú sinh thêm những người con, ông Đạo vẫn liên tục tham gia các chiến dịch, nhưng những lá thư ông gửi về từ chiến trường, qua những câu chuyện ông kể đã khiến các con rất cảm động, trở thành tấm gương cho các con phấn đấu, giúp bà Tú rất nhiều trong việc dạy con.
Sau chiến tranh, ông bà có điều kiện ở gần nhau, ông luôn quan tâm, chăm sóc bù đắp cho bà. Mỗi lần bà đi công tác xa, ông lại tỉ mỉ xếp hành lý cho bà, không bỏ sót thứ gì dù là nhỏ nhất.
Khi bà Tú làm Giám đốc Nhà xuất bản Phụ nữ, lo vợ thiếu kinh nghiệm trong công tác quản lý cán bộ và kinh doanh nên trong những bữa ăn, ông tranh thủ trao đổi kinh nghiệm công tác cán bộ với vợ... đến nỗi bác sĩ riêng của ông còn nói đùa:
- Nhà mình nên treo biển "không nói chuyện chính trị trong bữa ăn".
Bà Nguyệt Tú kể, ông Đạo là người ngăn nắp, gọn gàng, bà Tú lại hay để sách bừa bộn trên bàn những khi viết văn. Ông phê bình, bà giận, tự ái... Những lần sau ông không nói gì, chỉ lẳng lặng dọn lại ngăn nắp... Ông thông cảm, thường động viên vợ sáng tác, nhiều khi bà lười viết, ông lại nhắc hỏi: Sách Tú viết đến đâu rồi? Rồi ông giúp bà thu thập tài liệu viết sách. Ông cũng là bạn đọc đầu tiên của bà. Vậy nên sau này bà nói:
- Nếu hôm nay tôi được gọi là nhà văn Nguyệt Tú thì công không nhỏ thuộc về anh Đạo.
Khi bà Nguyệt Tú về hưu, ông Lê Quang Đạo đang làm Chủ tịch Quốc hội khóa VIII, ông thường tạo điều kiện cho bà tiếp xúc với không khí chính trị của đất nước để tiếp tục viết văn, nói chuyện cùng bà để vơi bớt cảm giác hụt hẫng khi nghỉ hưu. Ông động viên bà viết báo và vui với từng bài báo, tác phẩm của vợ.
Sau này bà Tú nói: Người con gái nào cũng muốn tìm cho mình người đàn ông lý tưởng. Tôi và anh Đạo cùng lớn lên trong môi trường học sinh, cùng đi hoạt động cách mạng, cùng thích thơ văn. Nhưng chúng tôi có nhiều điểm khác nhau. Nếu anh Đạo không kiên nhẫn, nhường nhịn và rất yêu tôi, chúng tôi đã không có những ngày hạnh phúc như thế. Nếu có ai hỏi tôi bí quyết hạnh phúc vợ chồng, tôi sẽ trả lời, đó là "tình yêu và sự thông cảm, vị tha".
Năm 1998, ông Lê Quang Đạo và bà Nguyệt Tú tổ chức đám cưới vàng, kỷ niệm 50 năm ngày cưới. Năm đó ông đã 77 tuổi, bà 73 tuổi, nhưng càng lớn tuổi ông bà còn cảm thấy tình yêu thương sâu sắc hơn thời trẻ.
Sau khi ông Đạo mất, bà Nguyệt Tú đã xuất bản tập thơ đầu tiên Mây trắng tặng chồng. Các bài thơ chỉ nói về một đề tài duy nhất: Tình yêu dành cho chồng, sự thiếu vắng anh. Chính tình yêu đã khiến bà Nguyệt Tú lấy lại cảm xúc và sức sáng tác thơ văn của những ngày còn trẻ.
———
(theo "Chuyện tình chính khách Việt Nam", tác giả Nguyệt Tú-Nguyệt Tĩnh)
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Net