PHẦNTHỨNHẤT

Nhữngthuậtcănbảnđểdẫnđạongười

ChươngMột

Muốn lấymật đừng phá tổ ong

Ngày7tháng5năm 1931,mườingànngườiởchânthànhNữuƯớc(NewYork) đượcmụckíchmộtcuộcsănngườisôinổichưatừngthấy.Mộttrămnămmươi línhcônganbaovâymộtcănphốđểbắttêny cũngmanghaicây súngsáutrong mình.Họleolênmáinhàchungquanh,dùnghơicay vàtronghơnmộttiếngđồng hồ,cảmộtkhumỹ lệnhấtcủaNữuƯớcvanglêntiếngsúngvàtiếng"lạchtạch" của liên thinh.Crowleynúp sau chiếc ghế đệmbông,bắn lại lính không ngừng.

Khibắtđượcyrồi,viêngiám đốccôngantuyênbố:"Nóvàohạngtộinhânnguy hiểmnhất. Nómuốn giết người là giết,không vìmột lý do gì hết".

Nhưngcònchínhtộinhân,Crowley,ytựxétyrasao?Muốnbiét,bạnhãyđọc hàngsaunày mày vừachốngcự vớilínhvừaviếtđể lạichođời"Dướilớpápnày, trái timta đập,chán ngán,nhưng thương người,khôngmuốn làmhạimột ai hết".

Khôngmuốnlàmhạiaihết!Vậymàtrướcđómấyngày,khimộtngườilínhcông anlạigầnyđểhỏiygiấyphépláixehơi,thìyxảngaymộtloạtsúng,giếtngười đótứcthì.Mộtkẻsátnhânkhônggớm máunhưvậymàcòntự khoe:"Tráitim thương người,khôngmuốn làmhạimột ai hết!".

Trướckhilênngồighếđiệnđểchịutửhìnhtạikhám SingSing,y cònthan:"Tôi chỉ tựvệ mà người ta xửtôi nhưvậyđó".

Nghĩa là trong thâmtâmy,ynhất định không chịu nhận ycó tội. Bạn sẽ nói: "Thì chỉ có nó nghĩ thế, chứcòn ai lạ đời nhưvậynữa".

Khôngđâu,thưabạn:kẻthùsốmộtcủanướcMỹ.AlCopone,tênđầuđảngăn cướpđãlàm chochâuthànhChicagokinhkhủng,cũngnói:"Tađãdùngnhững nămtươiđẹpnhấttrongđờitađểmuavuichothiênhạ, vậymàphầnthưởng chỉ là bịchửi và bị săn bắn nhưcon thú dữ".

MàcảDutchSchluts,mộttrongnhữngtêncướplợihạinhấtởNữuƯớccũng tuyên bố vớimột ký giả rằng ylà ân nhân của thiên hạ.

ViênGiámđốckhámSingSing, ôngLawes,viết "ở Sing Sing,những tội nhân đều tựchohọcũngcótâm trạngthongthườngkhácđờichihết.Cũnglýluận,giảng giải,tạisaochúngbịbắtbuộcphảicạytủsắthoặcbópcò...vàtuyếnbốrằngbỏtù chúng thật là bất công".

Nếubatêncướpđóvàbọnkhốnnạnđườngnằm trongkhám,tựchomìnhvôtội nhưvậythìnhữngngườimàchúngtagặpmỗingày,ởngoàiđường,cảcácbạn nữa, cả tôi nữa,chúng ta ra sao?

ChonênôngJohnWannamaker,mộtthươnggialớn,cólầnđãtựthú:"Từ 30năm nay,tôiđãhiểurằng:sựchỉtríchchẳngíchlợigìhết".ÔNgđãsớmhiểubàihọc đó.Riêngtôi,tôiđãphảiphấnđấutrongmộtphầnbathếkỷtrướckhithấylóra ánhsángcủachânlýnày;"Dùngườitacólỗinặngtớiđâu,thìtrong100lần,cótới

99 lần người ta cũng tựcho là vô tội".

Chỉtríchlàvôích(nólàmchokẻbịchỉtríchphảichốngcựlạivàtựbàochữa)mà còn nguy hiểm,oánthù.Hơnnữa,kẻtachỉtríchtựnhiênsẽhằnhọcchỉtríchlạita, như ôngTổngtrưởngBộNội vụAlbert Fall,vì ăn hối lộ 100.000đmà dùng gươm súngđànápkẻbịứchiếp,sauvỡlỡ,bịngồikhám,làmchodư luậntoànquốcoán hờnChínhPhủ,ĐảngCộngHoàsuýtđổ,TổngthốngHarrdingbịgiày vòlolắng đếnđỗiítnămsau thì chết. Vậymà khi người trách yđã lợi dụng lòng tincậynhảy chồmchồm lên,khóclướtmướt,vặntay bứtdứt,rủađời,lalớn:"Không!không! Chồngtôikhôngphảnaihết.Cảmộttoànhàđầy vàngcũngkhôngquyếnrũđược chồng tôi.Chông tôi đã bị người ta phản.

Tâmtrạngconngườilànhưvậyđó.Kẻlàmquấyoántráchđủmọingười,mà chẳngbaogiờoántráchmìnhcả.Bạncũngnhư vậymàtôicũngnhư vậy. Chonên từnay,mỗilầnmuốnchỉtrích ai, ta nên nhớ tới hai tướngcướp Capone và Crowley, tớilờichỉtríchtathốtra,cũngnhư conchimbồcâu, bao giờ nócũng trở vềchỗcũ.Kẻbịtachỉtríchsẽtìmthấyhếtlýluậnđểtựhàochữavàtrởlạibuộc tội ta.'

Vìhiểuvậy nênôngAbraham Lincolnđãđểlạicáidanhlàcótàidẫnđạoquần chúngbựcnhấttronglịchsửloàingười.Hồithiếuthờiôngnhiệtliệtchỉtríchbất cứai,thậmchítớiviếtnhữngthơphúngthíchđểchếdiễungườitarồiđem liệng cùng đường cho thiên hạ đọccườichơi.Mộtlầncũngvìthóiquenđó,suýtgâynên mộtcuộcđấugươm.Từ đó chẳng những ông không dung dễ dãi vớimọi người. Châmngôn của ông là: "Đừng xét người,nếu ta không muốn người xét lại ta".

TrongthờiNam Bắcchiếntranh,mộtlầnbạiquânphươngNam,banđêmchạytới mộtsông,vìmưabãomànướcdângcaokhôngthểnàoquanổi.Ôngđánhdây thép,rồimuốnchắcchắnhơn,lạisai người phươngBắc bảo phải lập tức tấn công quânphươngBắcbảophảilậptứctấncôngquânphươngNam dotướngLeecầm đầu.NhưngMeadevìngầnngừ trễnãiđãlàmngượchẳn hiệu lệnh ông và để quân phươngNamthừa dịpmực nướcxuống,quasôngmàthoátđược,lỡmấtcơhộiđộc nhất,vì chỉmột trận đó có thể chấmdứt cuộc NamBắc tương tàn...

ÔNgLincoln giận lắm,la: "Trời cao đất dày,nhưvậynghĩa là gì?"

Rồiôngthanvớiconrằng:"Quânđịchđãởtrongtay tamà lạiđểchonóthoát! Trongtìnhthếđóbấtcứaicầm quâncũngcóthểđánhbạitướngLee.mànếucha cómặttạiđó,chắcchắnchađãthắngtrậnrồi!"Đoạnônghậmhựcviếtbứcthư này:

Đại tướng thânmến,

Tôikhôngtinrằngnhậnchân được sự đạitướng Leetrốn thoát tai hại là dường nào!Quânđộiytrongtayta,vàvìyđãbạinhiềuphen,nếuđánhngaylúcđóthì chỉcómộttrậnlàchiếntranhđãkếtliễu. Naythìnósẽkéodàira không biết đến baogiờ.Thứhaitrước,ôngđãkhôngthắngnồiLee,bâygiờyđãquasông,màlực lượngcủaôngchỉcóthểbằnghaiphầnbahômđóthìlàm soathẳngnồiđượcy nữa?

....Dịpmayngànnămcómộtthuởcủaôngđãquarồivàkhôngaithấynổibuồkhổ

của ông đã qua rồi và không ai thấy nổi nỗi buồncủa tôi!

Nhưng bức thưđó,bức thưtrách nhẹ nhàng có vậy,ông viếtrồimàkhônggởi.Sau khi ông chết,người ta tìmthấytrong tờ của ông.

Vậycólẽôngđãtựnghĩ:"Hãykhoan,đợimộtchút...đừnghấptấp.Tangồiyên ổntrongtoàBạchCungnàymàralệnhthìthậtdễ. Nhưng nếu ta đã có tuần nay,ta đã thấymáuchảy,đãnghetiếngrênlacủabinhlínhbịthương,hoặchấphối,thìcó lẽtacũngkhônghăngháitấncôngkẻđịchlắm.Vảlại,nếutacótínhrụtrècủa

Meadethìtacũngđãhànhđộngy nhưôngta.Thôi,việcđãvậy rồi,nóicũngvô ích.Gởibứcthưnày đi,dùtacóhảgiậnchútđỉnh, nhưng Meade sẽ trách lạita, sinhrabấthoà, oángiận, mấtlòngtự tíncủaôngtađi, vàbiếtđâuôngchẳngtừ chức nữa".

Làvìôngđãkinhnghiệmrằngnhữnglờinghiêmtráchkhôngcómộtíchlợinào cả.

ÔNgTheodoreRooseveltkểlạirằnghồiôngcònlàmTổngthống,mỗilầngặp điềukhóxử,thườngngảlưngvàoghếnhìnlêntấm hìnhcủaLincolntreotrên tường và tựhỏi: " Lincoln ở địa vụmình,sẽ xửtrí ra sao? Giải quyết ra sao?".

Chúng ta cũng vậy,lần sau có muốn "xài" ai, hãyrút tấmgiấy5mỹkimởtrongtúi ra mà ngắmhình Lincoln trên đórồi tựhỏi:"ở vào địa vị ta, Lincoln xửtrírasao?" và muốn sửa đổi người,ta hãysửa đổi ta trước đã. Nhưvậycó lợi hơnvà...ítnguy hiểmhơn.

KhổngTửnói: "Khi bực cửa nhà ta dơ thì đừng chê nóc nhà bên sao đầytuyết". Hồinhỏtôitựphụlắm.Mộtlầnnhậnđượcmộtbứcthưcóthêmmấychữnày:

"Thưnàyđọcchongườitaviết,màkhôngcoilại".Tôithíchhàngchữđólắmvì

tôithấy nóchotaváivẻquantrọngvàbềbộncôngviệc.Rồimộthôm,muốnlên mặtvớimộttiểuthuyếtgia,toioviếtthưchoôngtavàcũngthêmhàngchữấy. Tiểuthuyếtgiađígởitrảlạimộtbứcthưvàthêmvào:"Chỉcósựnguxuẩncủa ôngmới ví được với sựthô lỗcủa ông thôi".

Nóichođúng,tôiđãvôlễvànhữnglờichỉtríchđókhôngphảilàkhôngxứng đáng.Nhưngvìtôichỉlàmộtthằngngườinêntôithấynhụclắm vàthầm oántiểu thuyếtgiađóđếnnỗimườinăm sau,khihaytinôngtachết,tôiđãchẳngtiếcmột người có tài mà chỉ nhớ tới sựông đã làmthương tổn lòng tựái của tôi.

Vậy bạnmuốnngườitaoántớichết, thìhãydùngnhữnglờichỉtríchcayđộc. Còn khôngthìnềnnhớrằng, loàingườikhôngphảiluônluôncólýtrí đâu.Họhành động, suynghĩtheotìnhcảm, thànhkiến, lòngmộtmỗi lửa,mà lòng kiêu căngcủa con người ta một kho thuốc súng,gặp nhau tất bùng nổ,gieo tai hại vô cùng.

BengaminFraklinhồinhỏvụngxửbaonhiêuthìsaunàylạigiỏivềđượcbổlàm sứthầnHoaKỳtạiPháp.Bíquyếtcủasựthànhcôngđílàkhôngbaogiờchỉtrích ai hết và chỉ thành thực ca tụng và tựchủmạnhmẽ mới được.

Carleynói: "Muốn xét độ lượngcủa ai chỉcần xemcáchxửsựcủangườiđóvớikẻ dưới".Vậyđánglẽbuộctội,chỉtríchaithìtaphảiránghiểuhọ,tìm nguyênnhân những hành vicủa họ. Đó là nguồn gốc của cảmtình,khoan dung và hoàhảo.

ĐứcThượngđếkiamà cònđợikhingườitachếtrồimớixétcôngvàtội. Tạisao người phàmnhưchúng ta lại nghiêmkhắc hơnNgài?.

ChươngHai

Một bí quyết quan trọng trong phép xửthế

Muốndẫndụailàmmộtviệcgìtheoýta,chỉcócáchlàlàmchongườiấyphát khởi cái ý muốn làmviệc đó.

Xin các bạn nhỡ kỹđiềuấy.

Xin các bạn nhớ rằng không cómột cách thứhai nào nữa.

Đã đành,bạn có thể chĩa súng sáu vào bụngmột người qua đườngmà bắtngườiđó phảicởiđồnghồrađưachobạn.Bạncũngcóthểbắtmộtngườilàm côngphải chămchỉ làmviệc cho tới khi bạn quaylưng đi,bằng cách dọa tốngcổ hắn ra cửa.

Cầmchiếcroimây,bạncóthểbắtconnítvânglờiđược.Nhưngnhữngcáchtàn bạođócónhữngphảnđộngtaihạilắm.Muốncảm độngaivàdẫndụngườiđótới hành động,chỉcó một cách là người ta muốn gì,cho người ta cái đó.

Màchúngtamuốnnhữnggì?ítlắm,nhưngkhichúngtađãmuốnthìchúngta nằng nặc đòi cho kỳđược. Những cái chúng ta muốn là:

1- Sức khỏe và sanh mạng

2- Ăn

3- Ngủ

4- Tiềncủa

5- Để tiếng lại đời sau

6- Thỏa nhục dục

7- Con cái chúng ta được mọi sựđầyđủ

8- Được người khác coi ta là quan trọng.

Freud,nhàbáchọcĐứctrứdanhvềbệnhthầnkinhnóirằnghaithịdụccănbản của nhân loại là tình dục và thị dục huyễn ngã.

TriếtgiaJohnDewey nói:thịhiếumạnhnhấtcủanhânloạilàthịdụchuyễnngã. Xincácbạnnhớkỹ câu:"Thịdụchuyễnngã".Nghĩanóvôcùngvàbạnsẽ thường gặp nó trong cuốn sách này.

Bảythịdụckhácđềudễthỏamãn,duycóthịdụcđóítkhiđượcthỏalắm,tuy nó cũng khẩncấp nhưăn và ngủ.

Abraham Lincolnnói:"Aicũngmuốnđượcngườitakhenmình".Chúngtađều khát những lời khen chân thành mà than ôi! ít khi người ta cho ta cái đó.

Nhữngkẻnàođãhọc được cái bí quyết làmthỏa mãn lòng đói khát lời khen đó,nó tuykínđáomàgiàyvòngườita,đâmrễtronglòngngườita,thìkẻấy"nắm được mọingườitrongtay mình"vàđượcmọingườitôntrọng, sùngbái, nghelời, "khi chết đi,kẻ đào huyệt chôn người đócũng phải khóc người đó nữa".

Loàivậtkhôngcódụcvọngấy.Nghiêm quâncủatôikhéonuôiheovàbò,kỳ đấu xảocanhnôngnàoôngcũngđượcgiảithưởng.ởnhà,ôngghim hếtthảy những bằngcấpđólêntrênmộttấmlụatrắng,kháchkhứalại,ôngmởrakhoe.Những conheothảnnhiênđốivớinhữnggiảithưởngđóchoôngcáicảm tưởngrằngông rất quan trọng.

Nếucácbậctiềnnhânkhôngcóthịdụctrởnênquantrọngđó, thìvănminhkhông có và chúng ta cũng chỉ nhưloài vật thôi.

Nhờnhucầuđómàmộtthầy kýquèn,trongmộttiệm tạphóa,họclựcdởdang, muanhữngsáchluậtráchnát,vềmảimiếthọc để rồi trở nên một vĩ nhân:Lincoln. Cácvănhào,thihàoviếtđượcnhữngcuốnsách bất hủ, các ông "vua dầu lửa, xe hơi...trở nên triệu phú đều nhờ thị dục đócả.

Gia đìnhítngườimàcấtngôinhàcựcrộnglớn,mua chiếc xe hơi kiểumới nhất, sắmbộđồchohợpthờitrang, khoesự họchànhtấntớicủaconmình; cũng đều do thịdụcđóhết.Cũngchỉvìmuốnthỏa lòng aoước trở nênmộtdanhnhân, mà biết baothiếuniênMỹđãthànhnhữngtướngcướplợihại,nhữngtay sátnhânkhông gớm máu,cho đến nỗi khi chúng bị bắtrồi thì đòi cho được đọc ngaynhững tờbáo đểtiệntrongđóngườitatảchúngnhưnhữngvịanhhùng. Đượccoihìnhchúng trênmặtbáo,bêncạnhhìnhnhữngdanhnhântrênthếgiới,chúngquêncáighế điện nó đợi chúng.

Muốnbiếttìnhhình, tư cáchmộtngườirasao, tachỉcầnxétngườiđódùng những phương tiện nào để thỏa mãn thị dục huyễn ngã.

RockefellerthỏamãnnóbằngcáchcấtởBắcKinh(TrungHoa)mộtnhàthương tốitânđể sănsóchàngtriệungườinghèo, mà ôngchưa từngvàsẽchẳngbaogiờ thấy mặt.Dillingerthỏamãnnóbằngcáchgiếtngười,ăncướpcácngânhàng.Bị línhcôngansănbắt, nótrốnvàomộttrạiruộngmàtự xưngvới người trong trại: "Dillinger là ta đây!".Nótựđắc đượccáidanhlà"kẻthù"sốmộtcủaquầnchúng".

Nhiềuvĩnhântrongthếgiớicũngmắccái tật tự khoemình là quan trọng. George Washingtonbắtmỗi người phải xưng tụng ông là: "Huê KỳTổng thốngĐại nhân". KhaLuânBốđòichođượccáidanhlà:"ĐềđốcĐạiTây DươngvàPhóvươngấn Độ".Catherine,Hoànghậu nướcNga, không chịu đọc những thư mà ngoài không đề:"Hoàngđếngựlâm".BàTổngthốngLincoln,mộthôm,dữnhưcọpcái,quay lạimắngbà Grant giữdinhBạch ốc: "Sao?Tôi chưa mời mà bà dámcả gan đối tọa với tôi sao?".

CácnhàtriệuphúcủatasởdĩbỏtiềnrachoĐềđốcByrdthám hiểm Nam Cựcvì Đềđốchứasẽlấy têncủahọđặttênchonhữngngọnnúiquanhnăm tuyếtphủở miềnấy. Thi hào Victor Hugochỉcầusaochongườitalấytênôngđặttênchokinh đônướcPháp.VàthihàoAnhShakespearetuy đãđượccảnướcAnhtônsùngmà cònmuatướcvịđểthêmdanhgiáchogiađìnhông.Cókẻlàm bộđau,bắtngười săn sóc mình,chiềuchuộngmìnhđểđượcthấymìnhlàquantrọng.Nhưmộtcônọ, hếthyvọngkiếmchồngđược,đươngkhỏemạnh,hóaratậtnguyền,nằm hoàiở giường, bắtmẹgiàsănsóctrongmườinăm, lênthangxuốngthangđểhầu hạ cơm nước.Bàmẹkiệtsức,chết.Trongvàituầnlễ,côảủrũ,bỗngmộthôm đứngphắt ngaydậy,trang điểm,rồi...đi lại nhưhồi trước.

Đemgiải phẫu bộ óc,thì cómộtnửasốngườiđiêncũngbìnhthườngnhưócchúng ta.Mộtvịbáchọctrứdanhnhậnthấy rằngphầnnhiềunhữngngườiđóchỉmuốn tìm,trongtưởngtượng,sựthỏamãncủalòngtự phụmà hóa điên. Trong đời thực tế,họtầmthườngbaonhiêu,tựthấymìnhhènhạbaonhiêu,thìtrongthếgiới tưởngtượngcủahọ,họcàngtựthấy oaiquyềnvàdanhvọngcủahọlớnlaobấy nhiêu.Nhữngkẻđósướnghơnchúngtanhiềulắm.Họđãkiêmđược,trongthế giớithầntiêncủa họ,cáchthỏamãnlòngkhátkhaodanhvọngcủa họ. Họkýmột tấmchiphiếumộttriệuđồng,hoặcviếtmộtbứcthưtiếndẫntavớiHoàngđếBa Tưrồi vinh hạnh đưa cho ta.

Đãcónhữngngườivìkhátkhaodanhvọngmàhóađiênnhưvậy, thìsự biếtkhen tàinăngcủanhữngngườiởchungquanhtatấtphảilàmộtphépmầunhiệm vô cùng.

Chươngba

Hãykhêu gợiở người cái ý tựmuốn làmcông việc mà chính ta đề nghị với họ

Tôithìtôiưatráicây lắm.Nhưngkhônghiểuvìmộtlẽbímậtgì,loàicákhôngưa tráicâynhưtôimàlạiưatrùm.Vìvậy khiđicâu,tôikhôngnghĩđếncáitôithích màchỉnghĩđếncáimàcáthíchthôi.Tôikhôngmóctráicây vàolưỡicâuđểnhử chúng,màmócvàođómộtcontrùnhay mộtconcàocào,rồiđưađiđưalạitrước miệng cá và hỏi nó: "Cá có thèmkhông?".

Tạisaotakhôngdùngchiến thuật đó với người? Khi người ta hỏi ông Thủ tướng LloydGeorgetạisaoôngnắmđượcquyềnhànhlâumàôngkhácthìbịlậtđổ,bị bỏrơi,ông đáp: "Tôi luôn luôn ráng kiếm mồi hợp với sở thíchcủa cá".

Tạisaocứ luônluônnóitớicáimàchúngtamuốn?Thựclàvôích, ngâythơvàvô lý.Đãđành,cáigìtathíchthìtađểýtớiluôn,nhưngchỉcómộtmìnhtađểýtới nó.Vìnhữngngườikháchọcũngchỉnghĩtới cáihọthíchthôi, khôngcầnbiếtta thích cái gì.

Chonênchỉcómỗicáchdẫndụngười khác theo mình là lựa cách nói sao lời yêu cầucủa mình hạp với sở thíchcủa họvà chỉ cho họcách đạt được sở thích đó.

Xinbạnnhớkỹđiềuđó.Nếubạnmuốncấm conbạnhútthuốcchẳnghạn,đừng thuyếtphápvớinó,đừngbảonó:"Bamuốnthế này, bamuốnthếkhác".Tráilại, nên chứngminh cho nó thấyrằng chất độc trong thuốc làmhại bộ thần kinh và nếu nókhôngbỏthuốcđi,thìcólẽtớikỳthithểthaosau,nósẽthuaanhem mất. Phương pháp đó luôn luôn công hiệu,dù là ápdụngvớiconníthayvớibòcon,với đườiươi.Mộthôm, haichacontriết gia R.W.Emerson muốn dụ một con bê vào chuồng.Nhưnghọmắcphảicáilỗithôngthườnglàchỉnghĩtới cái họmuốn. Cho nên cha kéo, con đẩy. Tai hại thay! Con bêcũng như họ, chỉnghĩtới cái nómuốn thôi;chânnóbámvàođất,cứngngắt,khôngchịurờiđồngcỏ.Ngườiởgáithấy tìnhcảnhđó:chịkhôngbiếtnghệthuậtviếtsáchvàviếttùybút,nhưngítnhất trongtrườnghợpnày,chịcũngcónhiềulưỡngtrihơnnhàtriếthọc Emerson. Chị nhưbêcon,đưangóntay vàomõm convậtnhưmẹchoconbú,vàconvậtngoan ngoãn đi theo ngón taychịmà vào chuồng.

Ngaytừhồi sơ sinh,bất kỳmột hành động gìcủa ta cũng vìlợihết.Tachomộthội thiện500quanư?Cóchắclàhoàntoànkhôngvịlợikhông?Không.Bởitacho nhưvậylà để được tiếng hảo tâm,để thỏa lòngưu làmviệc nhân,đẹp vàcaocả,và đểphướcvềsau.VàThánhkinhcónóirằng:"ConbốthítứclàchoChavậy". Hoặcvìkhôngtừchốiđượcvìsợmắccỡ...hayvìmuốnlàmvuilòngmộtbạn

thân,mộtthânchủ.Dùsao đi nữa thìcũng cómột điều chắc chắn là ta đã cho vì ta muốnthỏamãnmộtthịdục-Trongcuốn"Nghệ thuật dẫn dụ hành độngcủa loài người".GiáosưHarryA.Overstreetviết:"Hànhđộngdonhữngthịdụccănbản củatamàphátsanh.Đểtặngnhữngaimuốndẫndụngườikháctrongviệclàm ăn, trongchínhtrịcũngnhưtrongtrườnghọchaygiađìnhchỉcólờikhuyênnàylà hơncả:Trước hết, phảigợitronglòngngườimộtýmuốnnhiệtliệtnghetheota". Làmđượcnhưvậythìcảthếgiớigiúptathànhcôngvàsuốtđờichẳngbaogiờta bị thất bại vì cô độc.

AndrewCarnegie,hồinhỏchỉđượchọccó4năm,nhưngvìsớm hiểubíquyếtđó, nênhồibắtđầukiếm ăn,mỗigiờcôngđượccó4xu,màtớisaunày tínhraông đã quyên vào những việc từthiện tới ba trămsáumươi lămtriệu đồng.

Ôngcóhaiđứacháulàm chomẹlolắngnhiềulắm vìđihọcxamàkhôngbaogiờ viết thưvề nhà. Ông có cách không buộc trả lờimà chúngcũng trả lời lập tức.Ông viếtmộtbứcthơngọtngào lắmrồi tái bút: "Gởi cho mỗi cháu 5đ". Nhưng ông làm bộquênkhônggởitiền.Tứcthìcóthư hồiâmliền,trong đó hai cháu cámơn "Chú Andrew thân mến" và... Vàgì nữa, chắc các bạn đã đoán được.

Vậy ngày mai,nếutamuốnchoailàm mộtviệcgì,tahãy thongthảsuynghĩvàtự

hỏi:Làmsao dẫn dụ cho ông ấymuốn làmviệc mình cầu ôngấyđược?

Nhưvậykhỏiphảichạylạinhàngườitađểrồichỉnóivềdựđịnhcủamình,ý muốncủa mình mà luống công vô ích.

Mỗinămmộtlần,tôimướnmộtphòngkhiêuvũtạimộtkháchsạnlớnởNữuƯớc

để diễn thuyết.

Cólầntớikỳdiễnthuyết,ngườitathìnhlìnhchotôihayrằngtiếnmướnphòng tănglêngấpbagiácũ.Khiđótôiđãquảngcáo, in vé, bán vé, xếpdọnđâu vào đó rồi.Tấtnhiênlàtôikhôngmuốntrảgiáđó.Làm saobây giờ?Đikêucavớingười quản lý khách sạn đóư?Đemcái thắc mắc của mình tỏ với người ta ư?

íchlợigìđâu?Ngườiđócũngnhư tôi,chỉ quan tâmtới điều họmuốn thôi. Tôi suy nghĩ và hai ngàysau tôi lại tìmngười đó,và nói:

"Nhậnđượcthư ông, tôihơingạcnhiên.Nhưngtôikhôngtráchôngđâu.ở vào địa vị ông,có lẽ tôicũnghànhđộngnhưông.Bổnphậncủaôngquảnlýkháchsạnnày làthâuchođượcnhiềulợi.Nếuôngkhônglàm nhưvậy thìngườitasẽmờiôngra vànhưvậy làđánglắm...Nhưngnếuôngquyếtgiữ cáigiámớiđóthìxinônglấy mộtmảnh giấyvà chúng ta cùng xét xemlợi và hạira sao".

Rồitôigạchmộtgạchdọcchiatờgiấyralàmhai,mộtbênđề"Lợi"mộtbênđề

"Hại".

Trongcột "Lợi",tôi biênmấychữnày:"Phòngkhiêuvũsẽtrống"vàtôibànmiệng thêm:"Nhưvậyôngcóthểsẽchomướnđểkhiêuvũhayhộihọp.Lờilắm,vìkhi đógiámướnsẽcaohơnnhiều,phảikhôngông?Nếutôichiếm phòngấytrongba tuần,chắcchắnlàthiệtchoôngsốlờiấy"-Bây giờchúngtaxéttới"Hại". Trước hếtđánglẽtăngsốlợilênđược.Ôngsẽ khôngthuđượcmộtđồngnàohết, vìtôi không đủ sức trả giá ông định,sẽ đimướn nơi khác để diễn thuyết.

"Vảlại,cònmấtcáilợinày nữa.Tôidiễnthuyết,sẽcónhiềuthínhgiả thượnglưu, cóhọc, giàucóvàdanhtiếngtớinghe. Thựclàmộtsự quảngcáocực tốtcho ông. Ôngcứbỏ5.000đquảngcáotrênbáo,khôngchắcđã quyếnrũ được một số thính giả nhưvậytới khách sạn ông.Cái đócũng đáng kể,phải không,ông?".

Vừanói,tôivừaviếthaiđiềuhạiđótrongcột"Hại",rồiđưatờgiấy choôngtavà nói:"Xinôngcânnhắckỹ lưỡnglợivàhạiđi,rồichotôibiếtôngquyếtđịnhra sao".

Hôm sau,tôinhậnđượcmộtbứcthưchohay rằngtiềnmướnđánglẽtănglên300 phần trămthì chỉ tăng lên 50 phần trămthôi.

Xin các bạn đểýrằngtôikhônghềxingiảmgiánhé.Trongsuốtcâuchuyệntôichỉ nóitớiđiềumàôngtaquantâm tới,tôichỉtìm kiếm vàbày tỏchoôngtacáchđạt được ý muốn đồ thôi.

Nếutôitheosựxúcđộngtựnhiêntronglòngmàchạy tớikiếm ôngta,lalên:"Cái gìlạlùngvậy?Tựnhiênôngtăngtiềnmướnlên300phầntrăm khiôngbiếtchắc rằng tôi đã quảng cáo rồi,đã invérồi?Batrămphầntrăm!Kỳcụckhông? Điênrồi mà! Không khi nào tôi chịu giá đó đâu!".

Vàchuyệnsẽxảy rasao?Chắcchắnlàchúngtôisẽcãinhauvàcácbạnbiếtcãi nhau thường thường kết quả ra sao. Dùtôicólàmchoôngtaphảitựnhậnrằngông cólỗiđinữathìlòngtự áicủaôngcũngkhôngcho ông chịu thua và chuẩn lời tôi yêucầu.

HenryFordnói:"Bíquyếtcủathànhcông-nếucó-làbiếttựđặtmìnhvàđịavị

người và suyxét vừa theo lập trườngcủa người vừa theo lập trườngcủa mình".

Trongnghệthuậtdùngngười, chưacó lờikhuyênnàochílýbằnglờiđó, chonên tôimuốnnhắclại:"Bíquyếtcủa thành công là biết tựđặtmình vào địa vị người và suyxét vừa theo lập trườngcủa người vừa theo lập trườngcủa mình".

Trongnghệthuậtdùngngười, chưacó lờikhuyênnàochílýbằnglờiđó, chonên tôimuốnnhắclại:"Bíquyếtcủa thành công là biết tựđặtmình vào địa vị người và suy xétvừatheolậptrườngcủangười, vừatheo lậptrườngcủamình". Chân lýđó giảndịminhbạchlàm sao!Đánglẽaicũngphảibiếtngay chứ.Thếmàtrongmột trămngười,thìcótớichínmươingườikhôngbiếtđến,trongchínmươichín trường hợp.

Bạnmuốncómộtthídụư?Thìngàymaitớisở,bạncứxem xétnhữngthưbạn nhậnđược,sẽthấy sựthiếulươngtriđó.Đây làmộtbứcthưchépnguyênvăn,nói chođúnghơn,làmộttờchâutri,củaônggiám đốcmộthãngquantrọngchuyên mônquảngcáobằngvôtuyếnđiện, gởi cho mỗi ông quản lý những sở vô tuyến điệntrongnước.(Nhữnghàngchữ trongdấungoặcđơnlàcảmtưởngcủa tôi trong khi đọc).

Gởi ông John Blank ở Blandville (Indiana)

ÔngBlank