Phật nói:

– Này Ananda, giáo đoàn khất sĩ còn chờ đợi gì ở Như Lai mà thầy bảo là Như Lai phải để lại di chúc?

Chánh pháp đã được Như Lai giảng bày cặn kẽ cho mọi người, có điều gì mà Như Lai còn giấu giếm chưa dạy quý vị đâu? Ananda, chỗ nương tựa của giáo đoàn là chánh pháp; các vị đừng đi tìm một chỗ nương tựa bên ngoài nào khác nữa.

Mỗi người phải lấy chánh pháp làm nơi nương tựa, phải sống theo chánh pháp; mỗi người phải là một hòn đảo cho chính mình. Ananda, Phật, Pháp và Tăng có sẵn trong mỗi người: khả năng giác ngộ là Phật, pháp môn tu học là Pháp, những yếu tố hỗ trợ cho sự tu tập là Tăng. Không ai cướp giật Phật, Pháp, và Tăng ra khỏi tự thân quí vị được, dù đất trời có nghiêng ngả, tự tính Tam Bảo nơi nỗi người vẫn còn nguyên vẹn. Đó là nơi nương tựa an ổn nhất của mỗi người. Vị khất sĩ trở về an trú trong chánh niệm, quán chiếu thân thể, cảm thọ, tâm ý và đối tượng tâm ý, đó là vị khất sĩ đang làm hòn đảo cho chính mình, đang có nơi nương tựa vững chãi nhất. Một người khác, dù là giáo chủ, dù là thượng thủ, dù là thầy mình, cũng vẫn không phải là chỗ nương tựa vững chãi hơn hòn đảo chánh niệm, hơn tự tính Tam Bảo sẵn có nơi mỗi người.

===

Phật dạy:

– Ananda, Như Lai đã nhiều phen nhắc thầy rằng có sinh thì có diệt, có hội ngộ thì có phân ly. Các pháp hữu vi là thế đó, cho nên ta đừng nên kẹt vào các pháp hữu vi. Hãy vượt thoát lên khỏi thế giới của sinh diệt và của tụ tán. Ananda, Xá Lợi Phất là một cành cây lớn đã làm xong bổn phận nuôi dưỡng một thân cây hùng mạnh. Cành cây hiện có mặt trong thân cây. Thân cây ấy là giáo đoàn khất sĩ đang tu tập theo giáo pháp giác ngộ. Nếu thầy mở mắt ra mà nhìn, thầy sẽ thấy Xá Lợi Phất trong thầy, trong Như Lai, trong giáo đoàn khất sĩ, trong những người được Xá Lợi Phất giáo hóa, trong chú tiểu Cunda, và thầy sẽ thấy Xá Lợi Phất mọi nơi. Đừng nghĩ là Xá Lợi Phất không còn nữa, Xá Lợi Phất đang còn và sẽ còn mãi với chúng ta.

Ananda, Xá Lợi Phất là một vị bồ tát, nghĩa là một người đã giác ngộ và đã biết đem trí tuệ và tình thương của mình đi vào cuộc đời để hóa độ cho những người khác, đưa họ cùng về bến bờ giác ngộ.

Trong giáo đoàn khất sĩ, Xá Lợi Phất đã từng được ca ngợi như người có trí tuệ lớn, và vì thế, Xá Lợi Phất sẽ được các thế hệ tương lai tưởng niệm tới như một vị bồ tát đại trí.

Ananda, trong giáo đoàn khất sĩ còn có nhiều vị bồ tát nữa có mặt trong cuộc đời để hóa độ và những vị này cũng có hạnh nguyện lớn như Xá Lợi Phất, khất sĩ Punna, nữ khất sĩ Yasodhara, nam cư sĩ Sudatta đều là những người có lòng thương lớn và hạnh nguyện lớn, luôn luôn dấn thân vào cuộc đời để cứu giúp chúng sanh, không ngại gian khổ và khó khăn.

Đó là những vị bồ tát đại bi. Nữ khất sĩ Yasodhara và cư sĩ Sudatta đã viên tịch, nhưng đại đức Punna thì vẫn đang tinh tiến và dũng mãnh trên con đường hóa độ.

Nói đến dũng mãnh, Như Lai nhớ tới đại đức Mục Kiền Liên, đó là một vị bồ tát đại dũng, chí khí và can trường rất lớn, ít ai bì kịp. Đại đức Mahakassapa với nếp sống đơn giản và lành mạnh là một vị bồ tát tượng trưng cho hạnh tri túc.

Đại đức Anurudha là một vị bồ tát tượng trưng cho hạnh tinh tiến.

Ananda, nếu các thế hệtương lai biết học hỏi và tu tập đạo lý giải thoát, các vị bồ tát như thế sẽ tiếptục xuất hiện trong đời để nối đuốc chánh pháp và soi sáng cuộc đời. Ananda,tin vào Phật, tin vào Pháp và tin vào Tăng, tức là tin tưởng ở tương lai giáođoàn. Trong tương lai sẽ tiếp tục có thêm những vị bồ tát mới có tầm vóc lớnnhư Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên, Punna, Anurudha, Yasodhara, Anathapindika...Ananda, thầy không nên buồn về việc sư huynh Xá Lợi Phất viên tịch.