Tĩnh Thu nghĩ nếu không phải người kéo đàn thì cũng sẽ là một trong số những người hát. Cô không ngờ ở góc này của thế giới lại có người biết hát bài Cây sơn tra, có thể dân làng không biết bài hát này là của Liên Xô cho nên đội viên của đội thăm dò hát một cách tự nhiên.

Một lúc sau Tĩnh Thu thấy một người đang bế thằng Hoan đi ra. Anh mặc áo bông xanh dài đến tận đầu gối, có thể là cái áo của đội thăm dò phát, vì cô đã thấy có mấy người mặc áo bông này đi quanh nhà. Thằng Hoan che khuất một nửa khuôn mặt của anh cho đến khi anh đi tới đặt nó xuống đất Tĩnh Thu mới có thể nhìn rõ khuôn mặt anh. 

Tĩnh Thu lúc nhìn người tưởng như trong đầu cũng có một đôi mắt, trong lòng cũng có một đôi mắt khác. Đôi mắt trong đầu nói với cô người này không hợp với quan điểm thẩm mĩ của giai cấp vô sản bởi vì khuôn mặt ấy không đỏ au mà rất trắng trẻo. Dáng người không giống với một tòa tháp bằng thép mà hơi gầy, anh có đôi hàng lông mày hơi đậm nhưng không giống với dáng vẻ tuốt kiếm giương cung không giống hai lưỡi kiếm xếch ngược như hình vẽ trong tranh cổ động. Nói tóm lại, anh không giống với định nghĩa "đẹp trai tài giỏi " của giai cấp vô sản.

Còn nhớ bộ phim Thời thanh niên chiếu trước cách mạng văn hóa, trong đó có một nhân vật tên là Lâm Dục Sinh là một thanh niên lạc hậu sợ về nông thôn, sợ đến những nơi gian khổ . Nhân vật Dục Sinh là do Đạt Thức Thường đóng, hồi ấy Đạt Thức Thường vẫn còn trẻ, người hao gầy, đường nét khuôn mặt rất rõ ràng , có cái vẻ thư sinh rất phù hợp với vai diễn.

Nếu Tĩnh Thu là đạo diễn thì cô sẽ phân vai Lâm Dục Sinh cho bố thằng Hoan. Bởi cái vẻ bề ngoài của anh không cách mạng, không võ bền, rất tiểu tư sản.

Nhưng đôi mắt trong trái tim Tĩnh Thu đang ra sức ngắm cái vẻ không cách mạng ấy của anh. Chẳng qua vẫn chưa hình thành quan điểm rõ ràng, mà chỉ tiềm ẩn trong dòng ý thức. Cô biết trái tim mình xao động trở nên bối rối, bỗng chú ý cách ăn mặc trang điểm của mình.

Hôm ấy Tĩnh Thu mặc cái áo bông cũ của anh trai, vừa giống kiểu áo Tôn Trùng Sơn, vừa không giống , vì chỉ có một túi và được gọi là áo học sinh. Áo học sinh cổ đứng rất thấp, nhưng cổ thu lại cao cô cảm thấy mình lúc này như con hươu cao cổ trông rất xấu.

Bố của cô đã bị đưa về nông thôn để cải tạo từ lâu, ba anh chị em ở nhà dựa vào đồng lương giáo viên tiểu học của mẹ, cuộc sống rất khó khăn nên Tĩnh Thu phải mặc áo cũ của anh trai. Cũng may thời ấy ăn mặc thế nào cũng xong, tuy vậy con gái mặc áo con trai cũng bị người khác cười, nhưng quen rồi chẳng coi có chuyện gì. Hình như đây là lần đầu Tĩnh Thu bận tâm về cách ăn mặc của mình, sợ để lại ấn tượng xấu cho anh. Cô không nhớ mình đã có lúc nào phải bận tậm về dáng vẻ và cách ăn mặc trước người khác chưa, cũng không nhớ mình đã bao giờ bối rối , mất tự nhiên với người khác như thế chưa. Các bạn nam trong lớp đều sợ Tĩnh Thu, học tiểu học, học trung học cơ sở còn có người bắt nạt, nhưng lên trung học phổ thông thì cánh học sinh nam không dám nhìn thẳng cô, hễ nói chuyện với cô là mặt tự nhiên đỏ lựng , cho nên cô không quan tâm đến chuyện cánh học sinh nam có vừa ý hay không về cách ăn mặc của mình, tất cả đều là lũ trẻ con.

Nhưng với người trước mắt đây lại làm cho Tĩnh Thu căng thẳng đến độ đau lòng. Cô cảm thấy anh mặc rất đẹp, cái cổ áo trắng trong cái áo xanh không cài cúc, trắng sạch và phẳng phiu chắc chắn đó là thứ vải tốt mà Tĩnh Thu không thể mua được. Cái áo len màu vàng nhạt mặc ngoài áo trắng chắc chắn đan bằng tay. Ngay cả cô biết đan giỏi cũng cảm thấy kiểu này đan rất khó, anh còn đi giày màu da. Bất giác cô nhìn đôi giày giải phóng đã bạc màu đang đi ở chân, cảm thấy rõ sự chênh lệch giàu nghèo.

Anh cười với Tĩnh Thu nhưng lại như đang hỏi thằng Hoan :

- Cô Thu của con đấy à ? - Sau đấy anh mới chào hỏi.

- Vừa đến hôm nay à ?

Anh nói tiếng phổ thông , không nói tiếng huyện K, cũng không phải tiếng thành phố K. Tĩnh Thu không biết có nên bắt chuyện với anh không. Cô nói tiếng phổ thông cũng rất tốt là phát thanh viên của đài truyền thanh trường, thường xuyên được cử đi làm người dẫn chương trình trong buổi liên hoan hoặc các hội khỏe, nhưng ngày thường cô không tiện nói tiếng phổ thông, là bởi thành phố L, trừ những người từ nơi khác đến, không ai nói tiếng phổ thông. Tĩnh Thu không biết tại sao anh lại biết nói tiếng phổ thông có thể anh nói với cô một người từ nơi khác về chăng? Cô "vâng" coi như câu trả lời.

Anh hỏi :

- Đồng chí nhà văn từ huyện hay từ Nghiêm Hà Gia về ? -Tiếng phổ thông của anh rất hay.

- Em không phải nhà văn , anh đừng gọi như thế chúng em từ huyện về - Tĩnh Thu ngượng ngùng.

- Chắc là mệt lắm nhỉ, vì từ huyện về chỉ có thể đi bộ ngay cả máy kéo nhỏ cũng không thể đi nổi.- Anh nói rồi đưa tay ra.

- Mời cô ăn kẹo.

Tĩnh Thu thấy trong lòng bàn tay anh hai cái kẹo gói giấy, hình như không phải thứ kẹo có thể mua ở phố huyện. Tĩnh Thu lắc đầu thẹn thùng.

- Em không ăn, cảm ơn, anh cho trẻ con đi.

- Cô không phải trẻ con ư ?

Anh nhìn cô như một đứa trẻ .

- Em... anh không thấy cháu Hoan gọi em là cô sao?

Anh cười. Tĩnh Thu rất thích anh cười.

Có những người lúc cười chỉ làm rung động những thớ thịt trên khuôn mặt , miệng cười nhưng mắt không cười , ánh mắt vẫn lạnh lùng thậm chí có vẻ thù hận. Nhưng lúc anh cười hai bên mũi có hai nếp cười, mắt cũng nheo nheo cho cảm giác cái cười của anh bắt nguồn từ nội tâm không phải giả vờ , cũng không phải trào lộng mà cười thật lòng.

- Không phải trẻ con cũng có thể ăn kẹo. - Anh nói lại đưa cái kẹo cho cô. - Cầm lấy , đừng xấu hổ.

Tĩnh Thu đành cầm lấy , tự an ủi :

- Em cầm cho cháu Hoan.

Thằng Hoan chạy tới đòi cô bế. Cô không biết tại sao mình lại được thằng Hoan mến, cô chiều nó, bế nó lên nói với anh:

- Mẹ gọi anh về ăn cơm, em về trước nhé.

Anh đưa tay ra đón thằng Hoan.

- Hoan, ra đây bố bế , hôm nay cô phải đi xa chắc mệt lắm rồi.

Thằng Hoan không phải đối, vậy là anh đi tới đón thằng Hoan từ trong tay cô ý bảo cô đi trước. Tĩnh Thu không chịu, sợ anh đi sau sẽ ttong thấy dáng mình không đẹp hoặc trang phục không chỉnh tề nên cố tình nói :

- Anh đi trước đi em không biết đường..

Anh không cố ép, bế thằng Hoan đi trước cô theo sau. Trông anh giống một quân nhân đã được rèn luyện đôi chân thẳng bước về phía trước. Tĩnh Thu cảm thấy anh không giống với anh cả Trường Sâm cũng không giống với với anh hai Trường Lâm. Hình như anh là ở một gia đình khác.

Tĩnh Thu hỏi :

- Vừa nãy... anh kéo đàn đấy à?

- Cô cũng nghe thấy à, tiếng đàn còn nhiều lỗi lắm nhỉ?

Cô không thấy mặt anh nhưng từ sau lưng cô cảm thấy anh đang cười , cô ngượng , nói:

- Em không nhận thẫy lỗi... em không biết chơi đàn này.

- Khiêm tốn làm con người tiến bộ, cô khiêm tốn thế này chắc chắn tiến bộ rất nhanh. - Anh dừng bước, khẽ quay người lại.- Nhưng nói dối không phải là đứa trẻ ngoan, chắc chắn cô biết . Cô có đem đàn về không?

Thấy Tĩnh Thu lắc đầu anh đề nghị:

- Chúng ta quay lại anh thử kéo tôi nghe nhé?

- Không, không em kéo vớ vẩn lắm anh kéo... rất hay, em không dám.

- Vậy thì để hôm khác.

Nói xong anh tiếp tục đi.

Tĩnh Thu không biết từ chối thế nào, cô hiếu kỳ:

- Tại sao chỗ các anh ai cũng biết hát bài Cây sơn tra thế nhỉ?

- Bài hát này rất hay, rất phổ biến vào những năm năm mươi, cô biết hát không?

Cô suy nghĩ, không nói là mình biết hát hay không . Mạch suy nghĩ của cô bắt đầu từ cây sơn tra. Nhớ đến cây sơn tra hôm nay thấy trên đường, cô nói :

- Trong bài hát cây sơn tra nở hoa trắng , nhưng hôm nay em nghe bác Trương nói cây sơn tra kia lại nở... hoa đỏ.

- Đúng vậy có loại sơn tra nở hoa đỏ.

- Có đúng.. cái cây sơn tra ấy vì máu liệt sĩ tưới gốc cây cho nên mới nở hoa đỏ phải không ?

Tĩnh Thu hỏi xong thấy mình thật ngu ngốc, cô thấy anh đang cười liền hỏi :

- Có phải anh thấy câu hỏi của em ngớ ngẩn lắm nhỉ ? Em muốn hiểu rõ mới viết vào tài liệu giáo khoa , em không dám nói dối.

- Cô không phải nói dối, cô cứ nghe thấy thế nào thì viết lại thế đó. Còn có thật hay không đâu phải vấn đề của cô.

- Như vậy anh tin.... hoa do máu liệt dĩ nhuộm đỏ.

- Tôi không tin , từ góc độ khoa học thì không thể nó vốn là hoa đỏ . Nhưng người dân ở đây nói vậy , coi như là một truyền thuyết đẹp.

- Vậy ý anh bảo người ở đây ... bịa chuyện?

Anh cười, nói :

- Không phải bịa mà là thi vị hóa . Thế giới tồn tại khách quan, nhưng mỗi người có cảm nhận thế giới một khác. Con mắt nhà thơ nhìn thế giới sẽ nhìn ra thế giới khác.

Tĩnh Thu cảm thấy anh nói chuyện rất " văn học" theo cách nói của "vua" nói sai lớp cô thì đó là "văn vẻ", Tĩnh Thu hỏi:

- Anh thấy cây sơn tra đó nở hoa bao giờ chưa ?

- Tháng Sáu năm nào nó cũng nở hoa.

- Tiếc thật cuối tháng Tư chúng em phải về trường, không thể ngắm hoa sơn tra nở.

- Đi rồi còn có thể về chơi.- Anh nói như hứa với Tĩnh Thu .- Chờ cho năm nay cây sơn tra ấy nở hoa tôi nhất định sẽ bảo với cô , để cô về xem.

- Anh làm sao bảo với em được ?

Anh lại cười :

- Muốn thì sẽ có cách.

Tĩnh Thu cảm thấy anh chỉ tùy tiẹn nói vậy thôi, bởi hồi ấy điện thoại chưa phổ biến . Cả trường trung học số Tám thành phố K cũng chỉ có duy nhất một chiếc điện thoại . Muốn gọi điện thoại đường dài phải đến bưu điện cách đấy rất xa , xem chừng cái thôn Tây Thôn Bình này cũng không có điện thoại.

Hình như anh cũng nghĩ đến chuyện ấy :

- Ở đây không có điện thoại tôi sẽ gửi thư.

Nghe anh nói vậy cô cảm thấy sợ. Bởi vì gia đình cô sống ở khu tập thể nhà trường , mẹ dạy học , nếu anh viết thư về trường chắc chắn sẽ bị mẹ cầm thư mẹ sẽ hoảng lên mất. Từ ngày cô còn nhỏ mẹ cô đã dặn " một lần sẩy chân ôm hận cả đời", mẹ cô chưa bao giờ bảo thế nào là sẩy chân nên cô cứ nghĩ qua lại với một bạn nam cũng là sẩy chân. Thu vội vã nói:

- Đừng viết thư, đừng viết thư , mẹ em thấy lại cho rằng...

Anh quay đầu lại, an ủi :

- Đừng sợ, đừng sợ cô bảo không viết tôi sẽ không viết đâu . Hoa sơn tra không phải hoa chóng tàn nở rồi tàn ngay, hoa này nở mấy ngày liền. Đến tháng Năm tháng Sáu cứ bất kì ngày chủ nhật nào cô về  cũng có thể thấy.

Về đến nhà anh đặt thằng Hoan xuống cùng với Tĩnh Thu vào nhà . Người trong nhà về đã gần đủ, Phần giới thiệu mình là con gái lớn trong nhà rồi rất nhiệt tình với Tĩnh Thu giới thiệu từng người một :

- Đây là anh hai, đây là chị dâu.

Cô cũng gọi "anh hai ", "chị Mẫn" mọi người đều rất vui.

Cuối cùng Phần chỉ vào "bố Ba" nói:

- Đây là anh ba , chào đi.

Tĩnh Thu rất ngoan ngoãn chào " anh Ba" làm mọi người trong nhà phải bật cười.

Tĩnh Thu không biết mình sai chỗ nào , mặt cô đỏ lựng đứng ngây ra , "anh Ba" giải thích :

- Tôi không phải người trong gia đình giống như cô, chỉ ở đây thôi mọi người vẫn gọi tôi như thế, cô đừng gọi vậy . Tôi là Tôn Kiến Tân, cô cứ gọi tên tôi , hoặc như mọi người gọi tôi là Ba.