"Hãy thiền để bắt gặp chính mình trong tĩnh lặng"

Vậy là chương trước chúng ta đã thành lập được một thói quen nho nhỏ trong cuộc sống bộn bề của mình là đọc sách 5 phút rồi nè phải không.Vậy chúng ta sẽ còn 10 phút rảnh không làm gì trong 15 phút từ quỹ thời gian chơi game lướt web các thứ đấy bạn nhớ chứ? Vậy thì 10 phút đó tôi có một thử thách cho bạn mà tôi chắc chắn đây sẽ là một thử thách đầy thú vị và ý nghĩa. Trong 10 phút này hãy dành ra 5 phút để ngồi xuống thực hành thiền thông qua việc hít thở sâu bằng vùng bụng. Việc thiền hành thực chất rất đơn giản và bản chất của nó luôn gắn liền với hơi thở và hiện tại.

Vậy nếu bạn có thời gian thì việc thử luôn bây giờ cũng là một ý kiến không hề tồi đâu đấy. 

Bước 1: Trước hết hãy tìm một nơi yên tĩnh mà không có tiếng ồn làm phiền bạn. Nơi đó có thể là phòng học của bạn, là phòng ngủ hay bất cứ nơi nào tạo cho bạn cảm giác thoải mái và thân quen. 

Bước 2: Hãy ngồi xuống chiếc ghế hoặc ngồi lên giường và nếu muốn thì nằm ình ra luôn chẳng sao vì tư thế cũng không thực sự quá quan trọng trong thiền hành đâu, miễn bạn thấy thoải mái là được.

 Bước 3: Ngồi với tư thế thoải mái nhất. Nếu bạn chọn ngồi trên ghế thì bạn có thể ngả người ra ghế dựa và buông lỏng hai chân xuống còn nếu nằm trên giường thì bạn có thể nằm ngửa ra và hai tay đặt nhẹ nhàng ở hai bên hông hay trên vùng bụng. Hoặc giả bạn cũng có thể ngồi với tư thế xếp chân truyền thống của thiền trên tấm thảm yoga hoặc tấm nệm trên giường

Bước 4: Đặt đồng hồ hẹn giờ 5 phút trên chiếc điện thoại. 

Bước 5: Thả lỏng toàn thân dần dần và cảm nhận cảm giác khi bạn phó mặc toàn bộ trọng lượng cơ thể cho chiếc nệm hay chiếc ghế bạn đang ngồi. Bắt đầu để hơi thở dẫn dắt bạn đi khám phá một cuộc hành trình đầy kỳ lạ và hấp dẫn - một hành trình nhìn vào bên trong nội tâm của chính mình, hành trình kết nối với suy nghĩ và cảm xúc của mình. Đừng quên gửi tặng bản thân một lời hứa rằng mình sẽ dẹp hết mấy cái to-do list hay những việc phải làm và muốn làm qua một bên vì lúc sau lượm chúng lên lại vẫn chưa muộn. Bây giờ thì hãy cứ yên lặng theo dõi hơi thở thôi nào.

Bước 6: Cảm nhận luồng hơi thở di chuyển từ mũi bạn qua lồng ngực và tụ lại ở vùng bụng. Hãy đặt tay ở bụng để cảm nhận sự di chuyển nhịp nhàng của nó. Đặc biệt hít thở bằng bụng mới là cách thiền đúng kỹ thuật đấy nhé. Đương nhiên nếu bạn đã quen hít thở bằng lồng ngực thì bạn vẫn có thể tập hít thở bằng bụng mà. Sự thật là con người ta ai cũng cần luyện tập một thứ gì đó trước khi trở thành master cả.

Bước 7: Từ từ mở rộng sự chú ý của bạn đến các giác quan. Cảm giác của quần áo tiếp xúc với da thịt như thế nào? Bạn đang nghe thấy gì? Người bạn cảm thấy như thế nào? Bạn ngửi được gì? Âm thanh của hơi thở ra sao? Khi có những dòng suy nghĩ cắt ngang trong quá trình ban đang hít thở thì bạn hãy đừng quá bận tâm mà một lần nữa di chuyển sự chú ý về với hơi thở, với giác quan và với thực tại.

Bước 8: Sau khi đã hết thời gian thì từ từ mở mắt ra và nhìn xung quanh rồi quyết định xem bạn cần làm gì tiếp theo.

Trông có vẻ dễ dàng đấy đúng không nhưng đó chính là một thử thách đặc biệt đấy bạn thân mến vì bạn thử ngồi mà không làm gì chỉ hít thở thôi thì ban đầu nó sẽ chẳng dễ gì cả. Lí do là vì bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những suy nghĩ như "Thế quái nào mà tôi phải ngồi đây theo dõi hơi thở trong khi show truyền hình mà tôi thích đang phát trực tiếp cơ chứ?". Có thể trong khi hành thiền bạn sẽ phát hiện ra suy nghĩ của mình thậm chí chẳng chịu im lặng một giây nào cả và bạn không hề thích mấy cái suy nghĩ phiền toái này.

Rồi có khi bạn sẽ đụng độ với những suy nghĩ mà mình không muốn gặp nhất hay nhớ lại những chuyện không vui trong khi hành thiền. Nhưng bất kể là gì thì hãy nhớ một quy tắc quan trọng trong thiền hành đó là "Không nhận xét, không đánh giá" và như thế thì bạn sẽ thấy nhẹ nhõm hơn nhiều đấy. Vì khi bạn nhìn thấy những luồng suy nghĩ không mong muốn đi qua thì cái cách bạn đánh gí chúng là "không lành mạnh" tạo ra cảm giác khiến bạn chỉ muốn trốn tránh không muốn đối diện với những suy nghĩ này. 

Nhưng chính hành động trốn tránh đó khiến bạn mắc kẹt trong mê cung suy nghĩ và cảm xúc. Vậy cách thức để thoát ra được mê cung do chính mình tự tạo ra này là kệ luôn mấy cái suy nghĩ ghé thăm tâm trí đi và quay về với hơi thở. Trong quá trình ấy bạn chỉ cần nhớ rằng cốt lõi của thiền luôn luôn là hơi thở nên suy nghĩ gì thì cứ để chúng free-style là được rồi. 

Bạn chỉ cần nhớ điều đó là tôi tin rằng thiền sẽ trở thành một công cụ tuyệt vời cho bạn tái khám phá chính bản thân mình để lắng nghe tiếng nói của nội tâm. Bình thường ngồi không hít thở có thể bạn nghe qua sao mà thấy nó tốn thời gian lại chẳng có ích lợi gì cả nhưng lợi ích của thiền hành thì vượt xa những gì chúng ta tưởng tượng đấy. Và một trong những lợi ích tuyệt vời nhất của việc thiền là giảm stress

Căng thẳng hay lo âu là một căng bệnh mà rất nhiều người trên thế giới mắc phải và hệ lụy của stress không chỉ dừng lại ở mức độ tinh thần mà còn là sự tàn phá về mặt thể chất. Theo thống kê của bộ Y tế năm 2017 thì Việt Nam có 15% dân số mắc phải các chứng bệnh liên quan đến stress như hoảng sợ, ám ảnh, rối loạn sang chấn và lo âu. Đó là chưa kể trên toàn thế giới có khảng 350 triệu dân chịu đựng trầm cảm, 5% dân số toàn thế giới phải chịu đựng lo âu và chi phí cho chữa trị căn bệnh rối loạn lo âu cũng lớn gấp 3 lần các căn bệnh nội khoa thông thường.

Tôi nghĩ ai trong chúng ta cũng đều từng trải nghiệm cảm giác bị stress về vấn đề học hành, thi cử rồi việc làm, deadline đè không thở nổi các thứ. Vậy nếu bạn bị stress trong mấy ngày liên tục thì chắc hẳn bạn sẽ cảm nhận cơn đau đầu như có cây búa cứ đập 'Bong Bong' vào đầu đấy, nhức không chịu nổi. Đó là một biểu hiện thường thấy của stress. Nhưng vẫn chưa dừng lại ở đó vì một vấn đề khác mà chúng ta sẽ phải đối diện là cảm giác trống rỗng, chán nản chẳng muốn và cũng không có một tí động lực để làm gì cả.

Stress làm tinh thần chúng ta mệt mỏi trước nhưng mà tinh thần lại có mối tương quan mật thiết với thể chất nên những người bị stress sẽ hay có bộ dạng mệt mỏi, chán nản và luôn rơi vào trạng thái mất tập trung dẫn đến năng suất kém trong học tập cũng như làm việc. Ngoài ra, stress còn ảnh hưởng đến giấc ngủ của chúng ta vì người bị stress thường có xu hướng hay suy nghĩ, lo lắng về những điều tiêu cực mà không tìm thấy lối thoát nên rơi vào vòng xoáy của cảm xúc tiêu cực.

Mà ai trong chúng ta cũng biết rằng suy nghĩ nhiều thì làm sao mà ngủ nổi cơ chứ và chính những mâu thuẫn trong suy nghĩ sẽ dẫn đến việc khó ngủ hay ngủ không sâu rồi từ đó lại tiêp tục gây thêm mệt mỏi cho những người bị stress. Thiền hành đã được chứng minh bằng thực nghiệm là có khả năng giảm stress rất hiệu quả do tác động tuyệt vời của chúng đến não bộ con người.  

Đầu tiên là thực hành thiền sẽ ảnh hưởng đến vùng hạnh nhân tiểu não: Vùng hạnh nhân của não có liên quan đến các trải nghiệm tâm lý tiêu cực như stress, sẽ dày hơn khi có stress kéo dài. Ở người thực tập thiền, vùng này ít hoạt động hơn khi có stress cũng như giảm độ dày theo thời gian. Tiếp theo là đến vùng hạ đồi: Vùng hạ đồi giúp chúng ta ghi nhớ về những trải nghiệm. 

Nghiên cứu của bác sĩ Rosa Lazar, Đại học Y Harvard (Mỹ), xem xét hình ảnh não bộ của 16 người trước và sau khi tham gia khóa thiền ứng dụng đối phó với stress. Bình thường vùng hạ đồi rất nhạy với cortisol, bị ảnh hưởng xấu dưới tác động của hormone stress này và trở nên nhỏ đi. Trong nghiên cứu, người tham gia khóa thiền có hình ảnh gia tăng lớp chất xám ở vùng hạ đồi bên trái. 

Chắc chắn là còn nhiều lợi ích hơn thế nhưng tôi chỉ nêu ra một vài cái là tôi cá bạn cũng thấy động lực dồi dào rồi. Vậy khâu lý thuyết đã xong thì bây giờ vô thưc hành thôi nào. Cũng như việc đọc sách, bạn hãy lên lịch cho việc thiền và viết chúng ta một tờ note rồi dán ở nơi dễ thấy với hàng chữ như sau:

"Thiền mỗi ngày 5 phút từ .... đến....(điền khung thời gian phù hợp với bạn)"

Khi bạn đã làm quen với việc hít thở thì bạn sẽ kinh ngạc nhận thấy bản thân có thể thiền ở khắp mọi nơi chứ chẳng cần nệm hay thảm gì cả. Nhưng trước hết thì chúng ta vẫn phải bắt đầu từ những thói quen nhỏ nhặt để đạt đến cấp độ đó đã. Vậy nên kiên trì lên nhé!

We can do it! Trust yourselves!