1. Khái niệm.

Hiệu quả của hoạt động đầu tư là một phạm trù kinh tế phản ánh mối quan hệ so sánh giữa các kết quả đạt được các mục tiêu đặt ra của hoạt động đầu tư với các chi phí phải bỏ ra để có kết quả đó.

- Để đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư phải sử dụng các chỉ tiêu đo lường hiệu quả. Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả lại tùy thuộc vào mục tiêu của chủ đầu tư.

- Hoạt động đầu tư chỉ được xem là có hiệu quả khi trị số của chỉ tiêu đo lường hiệu quả thỏa mãn tiêu chuẩn hiệu quả trên cơ sở sử dụng các định mức hiệu quả do chủ thể hiệu quả đặt ra. Định mức hiệu quả biểu thị bằng số của giới hạn có thể chấp nhận được của chủ thể hiệu quả.

2. Nguyên tắc xác định hiệu quả đầu tư.

- Phải xuất phát từ mục tiêu của hoạt động đầu tư: vì mục tiêu là cơ sở để kiểm tra xem các kết quả đó có đạt được đúng mục tiêu đề ra không và từ mục tiêu xác định được các chỉ tiêu đo lường hiệu quả, các chỉ tiêu này sẽ được sử dụng để đánh giá hiệu quả của hoạt động đầu tư.

- Phải xác định được tiêu chuẩn hiệu quả để đánh giá hiệu quả đầu tư: vì không có tiêu chuẩn hiệu quả thì không thể đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư. Tiêu chuẩn hiệu quả được xem là thước đo việc thực hiện mục tiêu của hoạt động đầu tư phát triển.

VD: NPV > 0  hoạt động đầu tư có hiệu quả, NPV càng lớn thì hđ đầu tư càng có hiệu quả.

Chênh lệch giữa IRR và igh (chi phí sử dụng vốn) càng lớn thì hiệu quả đầu tư càng cao.

- Cần chú ý đến độ trế của thời gian trong đầu tư khi đánh giá hiệu quả đầu tư: thời gian từ khi thực hiện đầu tư đến khi vốn đầu tư phát huy tác dụng thường kéo dài. Vốn chỉ phát huy tác dụng khi bước vào giai đoạn vận hành kết quả đầu tư. Trong thời gian xây dựng, thi công vốn bỏ ra vẫn chưa phát huy tác dụng, các kết quả của hoạt động đầu tư chưa được đưa vào vận hành khai thác. Tính đến độ trễ thời gian để biết được kết quả do chính vốn đầu tư đó mang lại phát huy vào giai đoạn nào. Bởi vậy mà khi xem xét hiệu quả đầu tư, thường tính sự gia tăng về sản lượng, doanh thu...cho doanh nghiệp hay cho nền kinh tế. Có như vậy mới biết được VĐT đã tác động làm tăng thêm bao nhiêu sản lượng, doanh thu, và lấy phần tăng thêm đó so với vốn đầu tư.

- Cần sử dụng một hệ thống các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả đầu tư: trong quá trình đầu tư phát triển, các mục tiêu có thể thống nhất hoặc mâu thuẫn với nhau do đó phải sử dụng một hệ thống các chỉ tiêu để từ đó so sánh, lựa chọn phương án đầu tư phối hợp các chỉ tiêu hiệu quả để có được phương án đầu tư hiệu quả nhất.

- Khi đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư phải đảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn. Có nghĩa là khi đánh giá phải kết hợp phân tích định lượng và phân tích định tính; kết hợp giữa các chỉ tiêu phân tích hiệu quả trực tiếp và gián tiếp. Bởi, có những lợi ích chúng ta lượng hoá được và cũng có những lợi ích chúng ta không thể lượng hoá được. Dự án đầu tư không chỉ phát huy tác dụng trong một ngành hay một địa phương mà còn có tác động lan toả tới các ngành, địa phương khác, do đó phải tính đến cả những hiệu quả gián tiếp mà dự án đầu tư mang lại. Ngoài ra phải đảm bảo tính thực tiễn, dựa trên những số liệu thực tế, đáng tin cậy khi đánh giá hiệu quả đầu tư, có như vậy việc đánh giá mới chính xác và giúp đưa ra được những quyết định đúng trong đầu tư.