Kotatsu, hay còn gọi là bàn sưởi kiểu Nhật là một "vật bất ly thân" của người Nhật mỗi khi mùa đông về. Kotatsu được nhìn thấy rất nhiều trong anime, manga (như Chibi Maruko-chan hay Doraemon), các phim truyền hình, nói chung là nổi tiếng không khác gì sushi hay núi Phú Sĩ. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem Kotatsu là cái gì mà người Nhật "mê mẩn" đến thế.

Kotatsu là gì ?

Kotatsu đã có mặt ở Nhật Bản được mấy trăm năm rồi, và vô cùng phổ biến. Cấu tạo của nó rất đơn giản chỉ gồm một chiếc lò sưởi đặt dưới một chiếc bàn được phủ chăn bông (futon) để giữ nhiệt và trên cùng là một tấm kim loại để trở thành một chiếc bàn.

irori

Nguyên gốc của kotatsu bắt nguồn từ Irori, là một loại bếp lò truyền thống của Nhật dùng để nấu ăn, sử dụng than. Ngồi xung quanh rất ấm. Về sau nó được cải tiến và trở thành kotatsu như ngày nay. Bây giờ các lò sưởi đều chạy bằng điện và thường được tích hợp sẵn luôn vào bàn.

Thông thường kotatsu là nơi cả gia đình quây quần, vì nó rất ấm, có thể ăn uống trên kotatsu hoặc ngồi xem TV...

Hố đen

Nếu có ai đọc Gintama sẽ thấy có truyện mấy anh em nhà Gin ví cái kotatsu như một chiếc hố đen, vì nó quá tiện lợi và ấm áp vào mùa đông nên mọi sinh hoạt trong nhà đều có thể được thực hiện trên kotatsu, ăn uống, ngủ, làm việc, thay quần áo... và tiện tay vứt luôn cả đống quần áo bẩn với rác rưởi vào luôn bên trong. Vì vậy mà kotatsu giống y như một cái hố đen vậy.

Sự mai một

Mặc dù liên tục được cải tiến và nâng cấp với nhiều mẫu mã hiện đại và sang trọng nhưng doanh số, cũng như sự phổ biến của kotatsu đang ngày càng giảm sút, và kém xa so với 20 – 40 năm trước. Nguyên nhân là do sự đa năng và tiện dụng của máy điều hòa nhiệt độ giúp làm ấm cả căn phòng hoặc những công nghệ hiện đại như lò sưởi giữ ấm dưới đất khiến cho kotatsu bị lép vế. Đặc biệt, máy điều hòa nhiệt độ đã tăng lên chóng mặt kể từ những năm 70 của thế kỉ trước, và hiện nay 90.5 % số hộ gia đình đều sở hữu ít nhất một chiếc điều hòa nhiệt độ.

kotatsu phong cách hiện đại

Một nguyên nhân nữa là kotatsu thích hợp với phong cách ngồi bệt/ nằm trên chiếu tatami, mà điều này đang dần bị thay thế với phong cách Âu hóa với thiết kế nội thất rộng như ghế sofa, điều hòa, ... và ngồi bệt kiểu Nhật theo phong cách seiza, khá là đau chân nếu không quen nên cũng là một lí do làm cho kotatsu đang dần mai một trong nhà ở hiện đại.

Kết

tàu điện kotatsu

Có một thực tế là so với điều hòa nhiệt độ thì kotatsu chỉ chiếm một nửa điện năng tiêu thụ. Cùng với những chiến dịch tiết kiệm điện sau đợt đại thảm họa 2011 khiến Nhật Bản ngừng sử dụng năng lượng hạt nhân và giảm thiểu sử dụng điều hòa, bảo vệ môi trường... kotatsu vẫn được phần đông người Nhật ưa thích và sử dụng. Dù cho doanh số có tăng hay giảm thì Kotatsu vẫn là một biểu tượng cho sự sáng tạo và là một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản.