Lưu ý:

+ Bài viết mang tính cá nhân, không có ý bôi nhọ Truyện Kiều cũng như cụ Du.

+ Đây cũng chỉ là suy nghĩ của riêng người viết, một cách nhìn đi ngược lại những gì mà chúng ta đã được nghe, được học ở trường lớp (do chẳng thể nào hiểu nổi cũng như tiếp thu nổi).

+ Hãy suy nghĩ thật kỹ cũng như đọc thật kỹ những dòng này trước khi nhảy vào cmt nói Lam vô học, Lam nhìn một cách quá phiến diện hay kiểu thế. Bởi vì Lam đã suy nghĩ rất cẩn trọng mới dám đem những gì mình đắn đo ra mà cùng bàn luận. Các cmt mang tính xúc phạm, sử dụng từ ngữ không hay sẽ loại khỏi bài viết ngay-và-luôn.

Chúc mọi người vui vẻ. (Chắc quá lâu mới ngoi lên nên mình nghĩ bài viết này cũng sẽ chẳng ai quan tâm đâu.)

-*-*-*-

Gửi cô giáo viên bộ môn Văn em yêu quý!

Em vừa học xong các đoạn trích của Truyện Kiều để chuẩn bị cho kỳ kiểm tra ngày mai. Nhưng em cảm thấy thật khó khăn quá! Bởi vì mỗi khi em đọc đến Trao Duyên là lòng em lại rối bời và bị chi phối bởi những suy nghĩ đi ngược lại với những gì cô đã dạy cho em.

Phương trình thuận nghịch nào rồi cũng sẽ đạt trạng thái cân bằng. Văn học cũng thế, em đã rất nhiều lần nhìn thấy sự đối chọi giữa hai luồng ý kiến đối lập nhau trong cùng một tác phẩm, chúng liên tục đả kích lẫn nhau để chứng minh mình có lý lẽ đúng, và rồi chúng cân bằng với nhau, để lại nhiều khía cạnh để người đọc suy nghĩ. Và có lẽ cái nhìn của em đối với Truyện Kiều cũng vậy, trong khi cô và các giáo viên dạy Văn khác nhồi cho chúng em những lời ca tụng về đức tính của nàng Kiều tài sắc, em lại tìm ra những thứ vô cùng mâu thuẫn với những gì mà cô đã dạy cho em.

Em không muốn phân tích nhiều về cả Truyện Kiều, vì em còn chưa bước qua được ngưỡng 760 câu thơ nếu không muốn nói là trừ những đoạn trích được học ra, em chẳng đọc thêm nữa. Em không phủ nhận giá trị hiện thực và nhân đạo mà cụ Du muốn truyền tải thông qua số phận nàng Kiều, em cũng không chối bỏ giá trị nghệ thuật của nó. Mà cái em muốn nói đó chính là cách ứng xử của Kiều ở Trao Duyên mà cô cho rằng đó là sự khéo léo, tinh tế.

Nếu nói thẳng ra, em thấy đó chính là sự ích kỷ của Kiều khi "thà chịu chung chồng với em gái chứ nhất quyết không nhường cho người ngoài". Em biết nói vậy có hơi nặng lời nhưng em thề, đó chính là cảm nhận của em. Cụ Du miêu tả Thúy Kiều là một người thông minh, tài sắc, cầm kì thi họa, lại có khúc Bạc mệnh làm sầu não bao người, là người đa sầu đa cảm. Vậy em tự hỏi cái sự đa sầu đa cảm đó đã đi đâu rồi khi Kiều ép Vân kết duyên cùng Trọng thay mình? Rõ là người thông minh, giàu cảm xúc sẽ đặt mình vào vị trí của người kia để tìm đường xử sự cho hợp lẽ, ấy mới là người thông minh. Vậy Kiều đã đặt mình vào cảm xúc của Vân khi đó không?

Hoàn toàn không!

Kiều nài ép Vân, trói Vân vào tình thế tiến thoái lưỡng nan buộc nàng phải đồng ý, thậm chí còn đem cả tình máu mủ ruột thịt, cái chết để ép Vân phải gật đầu. Con người độ lượng nhân hậu đẹp người đẹp nết kia đi đâu rồi? Tại sao, Kiều hiểu cuộc sống địa ngục của một nữ nhân là khi làm lễ thành hôn cùng người mình không yêu như cô đã nói, vậy tại sao? Kiều có chắc Vân yêu Kim Trọng? Kiều có chắc Vân không có người thương? Kiều có chắc Vân sẽ hạnh phúc khi kết duyên cùng người từng là người tình của chị mình? Kiều có chắc Vân sẽ không đau khổ chứ?

Tất cả đều không nói đến, thậm chí cả đoạn trích toàn là lời Kiều tự nói, nói xong rồi ngất đến khi trời sáng, Vân thậm chí còn không có cơ hội giãi bày những gì mình muốn nói. Như vậy có quá bất công cho nàng hay không? Hay vì Vân chỉ là nhân vật phụ nên nàng không có quyền đòi hỏi?

Em suy nghĩ, tại sao Kiều không để lại một lá thư, nói rằng mình đành bạc nghĩa với Trọng? Tuổi Vân còn trẻ, đường xuân đương dài, tại sao lại vùi chôn cuộc sống của nàng với người nàng không thương? Mười lăm năm thăng trầm của Kiều đã gặp được Từ Hải, Thúc Sinh nguyện vì nàng mà sống mà chết, nguyện vì nàng làm mọi chuyện để nàng có thể kiêu hãnh báo ân báo oán, vậy còn mười lăm năm tuổi xuân của Vân có nam nhân nào đền đáp được đây? Kiều trọng mối lương duyên của mình với Kim, nhưng tình nghĩa chị em thì sao? Kiều đang vướng vào tình cảnh như thế, lại còn muốn kéo Vân vào hoàn cảnh tương tự? Nếu không phải cuối truyện Kiều đã về lại với Kim, chắc có lẽ tình tiết trao duyên này chính là tình tiết vô lý nhất truyện.

Cuối lời, em cảm thấy thật nhẹ nhõm vì đã bày tỏ được những gì em đã dồn nén bao lâu nay. Cảm ơn cô vì đã đọc (hoặc không). Xin chân thành cảm ơn.