Bài thơ lục bát dài hơn 300 câu này Sill dùng để tóm tắt sơ lược về câu chuyện Tấm Cám mà chắc ai cũng biết, đương nhiên sẽ tồn tại những thiếu sót trong chính bản thân Sill nhưng Sill hong mọi người có thể giúp Sill nhận ra những lỗi sai ấy và giúp Sill ngày càng tiến bộ hơn trong việc hoàn thành tập thơ này.

Thuở xưa, xưa tự bao giờ,
Có nàng Thị Tấm, ầu ơ ví dầu...
Ầu ơ nàng tấm têm trầu,
Cho nên duyên nợ cau trầu đôi duyên.
Xin thưa chớ có luyên thuyên,
Chuyện xưa nàng viết một thiên xướng truyền.
Ấu thơ nàng tấm trắc nguyên,
Mẹ nàng sớm mất lương duyên đoạn trường.
Cha nàng sầu muộn chưa vương,
Hồng tơ lại nở ưu vươn với người.
Ái ân êm ấm vui cười,
Nào đâu nồng ấm chưa mười thành không.
Kế di gối chiếc phòng không,
Đơn côi một cõi hừng đông - xế tà.
Tấm nay cùng mẹ một nhà,
Với cô em cám suýt hoà tuổi nhau.
Chị em nàng tựa hoa lau,
Trắng tinh một vẻ lo âu chẳng màng.
Khác mẹ nhưng lại hai nàng,
Xinh đẹp tài sắc miên man bao người.
Cám lại giống tấm mươi mười,
Tuy nhiên tính nết trêu ngươi người đời.
Tấm lại cần mẫn tuyệt vời,
Cám thì trái ngược ăn chơi, phố phường.
Mấy đời bánh đúc có xương,
Mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng.
Sớm hôm việc tấm chẳng xong,
Chăn trâu cắt cỏ đến hong áo quần.
Nàng nay đến tuổi nhị tuần,
Áo đẹp chưa có, bâng khuâng cõi lòng.
Một hôm bèo vớt cạnh sông,
Thì mụ dì ghẻ tiếng trông tiếng mời:.
"Cám con nghe rõ tiếng lời,
Còn đâu con tấm mau vời đến đây.
Giỏ đây mỗi đứa một khây,
Mò cua bắt ốc cho đầy cho tao.
Mò cua bắt ốc làm sao,
Đứa nào hơn cả thì tao cho quà.
Yếm đỏ rực rỡ ấy mà,
Nhưng mà một cái làm quà chẳng sai?
Khôn hồn mò hụp liền tay,
Nhanh chân tao đợi, chiều nay tao về"
Nghe xong hai cô cạnh kề,
Tay cầm cái giỏ đề huề mà đi.
Việc này tấm đã quen chi,
Tay mò tay bắt giỏ ni chóng đầy.
Cám lại đủng đỉnh đó đây
Hái hoa bắt bướm bên cây đa già.
Nao nao mây trắng chiều tà,
Tấm thì một giỏ cám là giỏ không.
"Chị tấm đầu vẫn chưa hong,
Lấm lem bùn đất dì trông, dì chờ.
Dì chờ tóc đầu mượt tơ,
Chớ chờ bùn đất lem dơ thế này.
Chị mau hụp lặn xuống đây,
Kẽo về dì đánh, dì rầy chị đau."
Cám nhanh trí bảo tấm mau,
Còn cô nhanh chóng trút lau giỏ mình.
Bây giờ giỏ Tấm sạch tinh,
Còn nay giỏ Cám lung linh cá đồng.
Tấm lên Cám tựa lôi công,
Người thì chẳng thấy cá còng cũng bay.
Thấy vậy nàng ngắm chiều mây,
Mắt trào nước mắt tiếc thay yếm đào.
Bụt tiên đả tọa liên hoa,
Bỗng nghe ai oán xót xa cõi lòng.
Hư không phá toái trường bồng,
Mày thanh râu trắng mắt hồng từ bi.
"Vì đâu con khóc làm chi,
Tấm này nín khóc xem đi giỏ này.
Hỏi con giỏ ấy vơi đầy,
Còn gì trong giỏ ra đây xem nào?"
Tấm nhanh tay với giỏ nao,
Nhìn ra một vật lao xao vẫy vùng.
"Kìa ra cá bống toé tung,
Tuy rằng nhỏ bé nhưng cùng với con."
Bụt cười vuốt chùm râu con,
Gật gù mà đáp nỉ non Tấm rằng:
"Bống này con nhớ cho rằng,
Mang về thả giếng cháo măng sẻ cùng.
Phần con ba chén cho cùng
Con ăn hai chén, bống cùng chén kia.
Rãi cơm phải rải bờ rìa
Cùng kêu thần chú cá kìa ắt lên
Bống là bống, bang là bang,
Lên ăn cơm bạc cơm vàng nhà ta.
Bống là bống, bang là bang,
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người."
Nghe xong Tấm nở nụ cười
Nhanh chân mà chạy vui tươi một màu.
Về nhà Tấm chạy ra sau
Bỏ ngay cá Bống vào mau giếng đàng.
Mỗi hôm đêm tối yên an,
Tấm ra miệng giếng thuyên hàn với em
Rằng "em" cá bống hôm nào
Ngày ngày một lớn như sao giữa trời.
Mỗi ngày đều đặn Tấm rời,
Rời đi giữa bửa cơm xơi chẳng màng.
Dần dà mụ ấy bất an
Sinh nghi sinh ngốc bảo ban Cám là:
"Con ơi con Tấm như là,
Nuôi ai trong ngõ cơm gà vơi đi.
Mẹ thấy nó có điều chi,
Con đi theo nó rình đi xem nào.
Lòng mẹ có chuyện lao xao,
Nhanh nhanh kẽo muộn nó lao mất giờ.
Nếu là con Tấm cho trai,
Mẹ con ta bắt nó đài lên quan.
Nếu là con Tấm nuôi gian,
Chó gà thì bán, cá mang vào nồi".
Nghe xong Cám nghĩ liên hồi,
Chân chân cẳng cẳng lôi thôi ra vườn.
Ra vườn chẳng mấy dặm trường,
Có bụi cỏ rậm cạnh bờ tường cao.
Lao xao tiếng Tấm rì rào,
Rải cơm đọc chú cho "người" hiện nhan.
Bống là bống, bang là bang,
Lên ăn cơm bạc cơm vàng nhà ta.
Bống là bống, bang là bang,
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người.
Dứt lời rẻ nước xanh tươi,
Lộ ra cá Bống mười mươi vẹn phần.
Nghe xong Cám nhẩm theo vần,
Nhẩm sao cho thuộc lần lần chạy đi.
Sương mai sắc cảnh chưa ly,
Tấm thì thức giấc vu vi ra nhà.
Ra nhà ngồi cạnh hàng ba,
Thấy mụ dì ghẻ oa oa nói cười.
Thấy nàng miệng mụ nở cười,
Tay xoa tay ấp như người hiền lương.
"Nay làng đã phủ hơi sương,
Cấm đồng đã mở thì nương xanh mầm.
Con ơi trâu dắt xa tấm,
Xa đồng xa ruộng xa tầm làng đi.
Đi đi chớ có hoài nghi,
Kẽo làng lại bắt trâu đi bây giờ."
Trời nay chưa tỏ chẳng mờ,
Tấm chăn trâu tại một bờ cù lao.
Ở nhà chẳng tốn mấy hào
Một bát cơm trắng khác nào Tấm mang.
Cám nay lấy gạo rải rang,
Cùng câu thần chú mà nàng trộm nghe.
Bất ngờ rẻ nước tiến lên,
Mẹ con nhà cám như tên bắt vào.
Đến chiều lấp ló bờ rao,
Tấm nay xong việc lao xao bộn bề.
Tấm lại lấy gạo khi về,
Ra ngay cái giếng chỉnh tề nghiêm trang.
Rải hoài mà chẳng hoài khang,
Chỉ một cục máu vô thang vô hình.
Biết ngay có điều điêu linh,
Tấm liền bật khóc rung rinh lệ dòng.
Xót xa trước tấm từ lòng,
Bụt ta xuất hiện trường bồng phất phơ.
"Con khóc lại tại bơ vơ,
Hay ai hà hiếp con thơ thế này."
Tấm nghe mếu thuật như này:
"Bạn con - con Bống thì nay chết rồi"
Nghe xong Bụt bỗng bồi hồi,
Chuyện nay đã hiểu kẻ tồi là ai.
"Thôi thôi con chẳng có sai
Thôi thôi con nín ta cài cho con.
Rằng con kiếm bốn hủ con,
Xương cho vào đó rồi con chôn giường.
Chôn giường chôn bốn chân dường,
Ta sẽ có cách cho con tỏ tường.
Nghe xong Tấm tựa như hương,
Như lời Bụt dặn tay vươn cho vào.
Cho vào nhưng chẳng đủ chi
Nàng cho gà thóc bới đi cho nàng.
Chẳng lâu vua mở hội đình,
Gái trai giả trẻ điểm mình du xuân.
Tấm ta cũng muốn đón xuân,
Nhưng mụ dì ghét nguýt ngoa truân huyền.
Một lòng chẳng muốn kết duyên
Thóc gạo hai đấu hoà duyên cho cùng.
"Nhặt xong thổi lửa cho phùn
Nấu cơm thổi lửa thì cùng chơi xuân."
Nhặt hồi Tấm thấy bâng khuâng,
Nàng nay lại khóc nét xuân lệ hàng.
Bụt thì lại tựa như trang
Tại sao lại khóc tang hoang thế này.
Tấm lại cáo trạng liền tay,
Nghe xong bụt bảo tấm hay thế này.
"Con ơi ta bảo con này,
Mang thùng gạo ấy mà bày ra sân.
Con ơi ta bảo con này,
Con nghe ta nói rồi bày theo ta.
Rặc rặc xuống nhặt cho ta,
Ăn mất hạt nào thì ta đánh chết".
Thoáng thì chim sẻ rít rền,
Gạo ngay ra gạo thành phên mẹt thành.
Lo âu chưa thể toàn thanh,
Khi nàng rách rưới như thanh nơi chùa.
Bụt liền bảo chứ "chẳng thua",
Kêu nàng lấy bốn hủ vua hủ vàng.
Hủ vua xương bống hoá vàng,
Trở thành xống lụa cho nàng mặc nên.
Hủ hai xương bống nổi lên,
Trở thành yếm lụa cho nên một thuyền.
Ngoài ra còn có khăn huyền,
Có con ngựa lớn có chuyền dây cương.
Thấy vậy nàng tựa thành chương,
Tắm lau sạch sẽ lên đường chơi xuân.
Giữa đường mất chiếc hài huân,
Nhưng nàng khăn gói chuyên truân lên đường.
Giá xa lúc ấy giữa đường,
Ngà voi cắm xuống đường đường chẳng đi.
Vua sai quân lính thử thì,
Xem vật gì đã làm chi chuyện này.
Lính đi nhặt được thứ này,
Giày thêu tuyệt mỹ giữa ngày dịu êm.
Vua liền gọi đến mà xem,
Đàn bà phụ nữ vừa xem chiếc giày.
Ai mang vừa chiếc này đây,
Trở thành hoàng hậu an bầy hậu cung.
Nghe thế cô - chị ùn ùn,
Lần lượt mà thiệt nhưng đùn chẳng đi.
"Mẹ ơi con Tấm cũng đi"
"Mảnh chình - chuông khánh hiếu kì mà thôi"
Lạ thay tiếng trống liên hồi,
Chân nàng vừa khít chiếc đôi mang vào.
Mang vào mới đẹp làm sao,
Vua sai quân lính kiệu cao rước nàng.
Sống trong nhung lụa bạc vàng,
Nhưng nàng chẳng dám quên nàng giỗ cha.
Đến ngày Tấm trở về nhà,
Hương hoa trà quả cho cha trên trời.
Trời cao chẳng thấu cho đời,
Lương thiện thế ấy mà đời bất công.
Sẵn đây căm ghét trong lòng,
Mẹ con nhà Cám quyết lòng ác hung.
"Con ơi cau độ xanh trung,
Trèo lên mà xé một chung giỗ chàng."
Nghe xong Tấm nhảy liền thang,
Trèo lên trên ngọn. chẳng an trong lòng.
Dưới sân mẹ Cám trông trông,
Chặt phăng thân gỗ để hòng giết cô.
Thân cây đứt đoạn như lô,
Tấm nào theo lá vào hồ mà vong.
Mẹ con nhà Cám liền tòng,
Tòng đi miện mũ một lòng xấu xa.
Vào cung miệng cứ ba hoa,
Rằng chị lỡ chết, cám hoà thế thân.
Nghe xong bụng dạ chẳng vân,
Mặt nghiêm mày lạnh thất thần ngự uyên.
Vàng anh uyển ngự như uyên,
Thấy vua bay lượn kề quyên chẳng rời.
Vua đang nhớ Tấm chẳng thời,
Lấy chim như vậy nhất thời hỏi nhanh:
"Vàng anh có phải vợ anh,
Chui vào tay áo cho anh thương nàng".
Nhất thời chim chẳng miên mang,
Chui vào tay áo hót vang vui mừng.
Lại rằng một buổi nai lưng,
Cấm ngồi giặt áo cho hừng hương thơm.
Nhất thời tiếng nói lơm lơm,
"Áo của chồng tao, đơm lao phơi sào
Chớ phơi bờ rào, bờ rào
Hư áo chồng tao, Rách áo chồng tao."
Hoảng loạn Cám bỗng lao đao,
Về nhà hỏi mẹ làm sao bây giờ.
Mẹ bày cho việc giết chim,
Giết chim chim mọc nên lim nên đào.
Xoan kia toả bóng xanh rờn,
Cho vua nằm nghỉ gió mởn mơn.
Cám nay thù thế làm sao,
Chặt xoan để đóng thành rào,
Rào rào thành cửi, rào rào chẳng yên.
Tưởng là sẽ hết ưu phiền,
Ngờ đâu lại sẽ triền miên không ngừng.
Cửi khung thiên tính toả hừng
Cám ngồi dệt vải bừng bừng thiên âm.
"Cót ca cót két âm thầm,
Lấy tranh chồng chị chị trầm ngữ thanh.
Cót ca cót két lãnh lanh,
Chị mà khoét mắt trời xanh chẳng màng"
Nghe xong Cám lại bàng hoàng,
Cho người đem đốt rắt tàn hoang vu.
Thương thay phận Tấm sầu u,
Lại một lần nữa đông thu khởi tàn.
Tàn kia hoá thị hương hoan,
Người người dõi dõi uyển oan trong vùng.
Một hôm bà lão muôn cùng,
Đi ngang rừng ấy oai hùng ngang qua.
"Thị ơi thị rớt bị bà,
Bà để bà ngửi chứ bà không ăn".
Thị kia rớt xuống chẳng lăn,
Rơi ngay vào giỏ yên an trong lòng.
Thị ta hoá tấm hương hồng,
Giúp nhà bà cụ hong hong sạch toàn.
Cụ bà thấy thế yên an,
Cho làm con nhỏ đường hoàng mà nuôi.
Một hôm sai giá ngang lui
Gặp ngay hàng cụ cùng khui têm trầu.
"Trầu này ta hỏi ai têm,
Dáng hình quen thuộc, ai tem thế này?"
"Xin thưa ngài hỏi chi hay,
Trầu này con gái tôi bày tôi têm."
Xin thưa chuyện đã êm đềm,
Miếng trầu làm dấu ấm êm chuyện nàng.
Tấm nay đã gặp lại chàng,
Nên duyên chồng vợ khắp làng chứng xem.
SillverWhite