CHAM SOC BENH NHAN PHOI TAC NGHEN MAN TINH

I-YHHD

Benh phoi tac nghen man tinh bao gom cac beh co tac nghen man tinh luong thong khi ra vao phoi .Benh nay duoc gay nen boi cac benh : viem phe quan man tinh, hen phe quan, gian phe nang , gian phe quan .Dien bien benh thuong xau va trong qua trinh tien trien co the gap : boi nhiem phoi , suy ho hap ap, suy tim phai , tran khimang phoi , ho ra mau ....

II-YHCT : Benh phoi tac nghen man tinh thuoc chung dam am , khai thau , chung hao suyen , chung khai suyen ,, .....

1-Cac the benh

-Voi dam thap : ho hay tai phat , , troi lanh ho tang , DOm de khac , sac trang , lonag hoac dinh thanh cuc dinh , buoi sang ho nhieu an kem reu luoi trang , mach nhu hoat

-Voi thuy am (han am ): ho hay tai phat , tho suyen, troi lanh ho tang , dom nhieu loang trang , so lanh reuluoi trang tron , mach te nhuoc

-Voi phe hu: so lanh , tu ra mo hoi , tho ngan gap , dom nhieuloang ,noi nho yeu ,sac mach trang , met moi , ngat mui ,reu luoi mong trang , mach nhu hoan

-Voi than hu (Than duong hu):hoi tho gap , hoi hop , ho dom co bot , moi lung goi yeu , so lanh ,sac mat trang bech , tieu trong dai, reu trang nhuan, mach tram te vo luc

-Voi phe suyen : hut hoi , suyen gap , noi khong co luc , tieng ho yeu , tu do mo hoi ,so ret, luoi nhat , mach te huyen vo luc ,

-Voi than suyen: suyen ho lau ngay , khi hoat dong thi suyen nang , met moi , do mo hoi , mat xanh , tay chan lanh , luoi nhat, mach tram te

-Voi can hoa pham phe : tho mau tuoi hoac tim tai , mieng dang ,suon sau . mat do , de cau gat, but rut khong yen ,chat luoi do sam , reu luoi vang , mach huyen sac

2- CHAM SOC

2.1-Nhan dinh

-hoi : co kho tho , muc do kho tho , tinhchat lkho tho ? ho va khac dom nhieu hay it , mau sac va tinh chat dom , co phu , co sot hay khong ?

-hoi : xem co hut thuoc hay khong , nghe nghiep, moi truong song, tien su gia dinh

-wa trinh mac benh da lau chua , co bi nhiem khuan duong ho hap man

-cac bien chung : boi nhiem , suy ho hap , ho ra mau , tam phe man .............................

-hoi ve nhung kho khan ma benh nhan cam thay ve benh tat

-Bien chung: chung dam am , khai thau , hao suyen , chung suyen , khai suyen , khai huyet

2.2-Thuc hien cham soc

*\Thuc hien cac cham soc thong thuong nguoi benh

+giai thich cho benh nhan biet tien trien cua benh

+benh nhan kho tho nhieu cho nam o tu the dau cao , vo rung long nguc , huong dan tho sau va co hieu quA

+bm co dom nhieu cho nam o tu the dau cao va nghieng dau mot ben ,=de dom dai chay ra ngoai , vo rung long nguc , huong dan tho sau va hieu qua , cho uong nhieu nuuoc ( neu chua suy tim) Cho uong thuoc lam luu thong khi cho nguoi benh

*Quan sat benh tinh , ghi chep cong tac cham soc

+quan sat than sac , mui , luoi,da , long nguc , xemmach nguoi benh ,

+quan sat tinh trang kho tho ho , dom nhieu khong de phoi hop xu ly

+phat hien nguoi benh co bieu hien that thannhu lo mo, kich thich, vat va(dau hieu thieu oxi nao ) de phoi hop dieu tri , phat hien xem co bieu hien phu khong , tim tai hay khong

*Thuc hien y lenh thuoc , cho uong thuoc lam tang kha nang thong khi cho nguoi benh (htuoc chi khai tru dam , giang khi .,,,,,)cho uong thuoc du lieu , dung gio ,,lien quan den bua an

-*Cham soc an uong

+cho an theo y lenh, du calo, tang vitamin

+che do an theo y lenh ,,du calo, tang vitamin

+che bien , thuc an hop khau vi benh nhan , tranh thuc an kho tieu , thuc an 0i thiu , an han che muoi khi co suy tim

+neu khi co kho tho phai chia khau phan an thanh nhieu bua nho de tranh chen ep co hoanh lam benh nhan kho tho them

*Cham soc tinh than: dong vien ,an ui , benh nhan de bn an tam dieu tri

*Cham soc theo the benh lam sang

+ chung dam thap : cho uong thuoc dong y (hoa dam, tao thap ,chi khai , )sac thuoc theo y lenh ,

Cham bo cac huyet : ty du , phe du , than du ,tuc tam ly , hop coc, tam am giao ,hoac cuu cac huyet tren 1 lan, 7 lan la 1 lieu trinh , ket hop rung long nguc

+chung thuy am : cho uong thuoc dong y (on phe hoa dam) sac thuoc theo y lenh ;cuu cac huyet : ty du , vi du , phe du , cao hoang , tuc tam ly, phong long , .....ket hop vo rung long nguc

+chung phe hu : cho uong thuoc dong y ( bo phe co bieu ,,, ich khi dinh suyen ) cuu cac huyet : phe du , cao hoang , chien trung , than du , ty du , quan nguyen ,,.ket hop vo rung long nguc

+ chung than hu : cho uong thuoc dong y ( on than nap khi )cuu cac huyet: quan nguyen , khi hai, than du ,menh mon, phe du , chien trung ....ket hop vo rung long nguc

+chung phe suyen : uong thuoc dong y (bo khi , dinh suyen )cham bo hoac cuu: phe du ,than du , quan nguyen, khi hai , tuc tam ly , chien trung ... ket hop vo rung long nguc

+chung than suyen: cho uong thuoc dong y ( bo than khi , dinh suyen ) cham bo hoac cuu : quan nguyen , khi hai , than du , tam am giao , tuc tam ly ,than mon, phe du ,chien trung .....khvrln

+chung can hoa pham phe : uong thuoc dong y( thanh can ta hoa ,luong huyet, chi huyet .cham ta : can du , thai xung, khuc tri , phon mon, ngoai quan ,tuc tam ly ,tam am giao ...khvrln

*Tu van gia duc suckhoe :

-giai thich cho benh nhan cach tu lam sach dom dai bang cach uong them nhieu nuoc ( neu chua co suy tim ), namo tu the dau thap va nghieng ve .1ben

-huong dan benh nhan ve nha tiep tuc tho sau ,tho chummoi, va cach ho khac domco hieu qua , ngay tao 4lan, 5-10p/lan

-giai thich cho benh nhan biet su tientrien cua benh ,tranh chat kich thich :khoi thuoc la,khoi bui , thoi tiet nonglanh ,,,,..

-Giai thich , huong dan benh nhan dieu tri triet de nhung nhiem khuan duong ho hap tren, huong dan benh nhan uong thuoc ,dieu tri benh, de benh nhan sap xep uong thuoc moi ngay cho hoply

-khuyen bn an uong boi duong tap luyen dung muc de nang cao the trang va tang cuong suc de khang co the

CHAM SOC BENH NHAN DAU VAI GAY - DAU QUANH KHOP VAI

I-YHHD :

Dau vai gay vadau quanh khop vai la chung benh thuong gap tren lam sang .benh thuongxay ra dot ngot sau khi bi lanh hoac mang vac nang , sai tu the hoac chen ep re than kinh tuy co ,hoac da dau lau ngay hoac moi dau o vung khop vai .benh co bieu hien vung co gay co cung va dau, an vao vung co thang , co uc don chum , vung quanh khop vai thay cugn, dau ,giam hoat dong ung co va vung khop vai

II_YHCT

Dau vai gay va dau quanh khop vai thuoc pham vi chung lac cham, chung ty , do cac the chu yeu : the phong han, the canthan , the phong han thap ty gay ra :

+Voi phong han : dot nhien vai gay cung dau , quay co kho , an vao cac co vung co gay thay dau , an vao vungkhop vait hay dau va dau len khi van dong khop vai , toan than so gio , so lanh , reu luoi trang, mach phu khan

+Voi huyet u ( sang chan ) : sau ngu day hoac sau khi lao dong , thay vai gay -khop vai xung quanh thay dau , , van dong co va vung khop vai kho , co vung co co cung,vung khop vai cung co the thay co cung , reu luoi co diem u huyet , mach sap'

+Voi cant han hu : (do thoai hoa ) dau am i ,dau keo ,dai, han che van dong, vungco ,vung khop vai , so lanh reu luoi trang day ,,mach tram nhuoc ,

+VOi phong han thap: dau la phu , nhung han che van dong la chinh , co khi mat ca dong tac thu dong - so lanh , reu luoi trang dinh , mach hoat

III-CHAM SOC

1-Nhan dinh

-hoi : ve dau khop co gay , vai , hoi ve han che van dong khop ,

-hoi ve nghe nghiep , sinh hoat , tap quan , va tien su benh

-Wa trinh mac benh moi hay da lau roi kha nang tu cham soc ve hieu biet ve benh

-cac bien chung: thieu nang tuan hoan nao , ngat

-tinh trang tih than : xem co bi quan khong do benh man tinh ( the can than hu )co the lam han che van dong khop co, vai

-Bien chung: chung phong han , chung huyet u, chung can than hu , chung phong han thap

2-Thuc hien cham soc

2.1-Thuc hien cham soc thong thuong nguoi benh

-Giai thich cho benh nhan tien trien cua benh de tranh bi quan

+BN dang o giai doan dau nhieu thi han che van dong cua khop

+BN co han che van dong cua khop co-vai co the giup do hoc nhu cau cham soc ca nhan ,: mac ao , chai dau ....

2.2-Quan sat benh tinh , ghi chep cong tac cham soc

+quan sac than , sac, da , luoi , xem mach nguoi benh

+quan sat tinh trang van dong cua khop co - vai de phoi hop xu tri

+ phat hien nguoi benh xem co nhuc dau,co ngat ....?

2.3Thuc hien y lenh thuoc : nghiem tuc ,cho bn uong thuoc dongy dxung gio ,dung lieu , lien quan den bua an

2.4-Cham soc an uong:

+che do an theo y lenh , du che , calo trong ngay

+an tang cac chat nhieu can xi, vitamin

+ Chế biên thuc an hop khau vi tranh oi thiu.

2.5-Cham soc tinh than quan tam dong vien de nguoi benh giu duoc su lac quan, vui ve, yen tam đau tranh voi benh tat va phoi hop dieu tri.

*2.6-Cham soc theo chung benh lam sang.

+ Chung phong han uong thuoc dong y (khu phong tan han thong kinh lac), sac uong theo y lenh. Cuu hoac on cham cac huyet: Phong chi, kien tinh, kien ngung, thien tong, dai chu, phe du, chung phu, ty nhu... kêt hop xoa bop nhe nhang luu thong khi huyet

+ Chung huyet u uong thuoc dong y (hoat huyet hanh khi) ket hop cham cuu nhu tren them cach du. Tien hanh xoa bop luu thong khi huyet.

+ Chung can than hu uong thuoc bo can than xoa bop luyen tap thuong xuyen cham bo them mot so huyet: tuc tam ly, tam am giao, can du...

+ Chung phong han thap uong thuoc dong y (khu phong tan han tru thap va thong kinh lac) ket hop cham bo mot so huyet tren va xoa bop luyen tap khop de tranh han che van dong khop.

3. Tu van giao duc suc khoe.

- Giai thich hd benh nhan o giai doan dau nhieu thi luyen tap xoa bop nhe nhang.

- Huong dan tap cac dong tac co, khop, vai de tranh benh tien trien nang len.

- Giai thich cho benh nhan tien trien cua benh.

- Giai thich huong dan cho benh nhan uong thuoc dieu tri de benh nhan sap xep uong thuoc moi ngay cho hop ly.

- Tranh lam ton thuong kich dong tinh than tranh lam viec qua suc.

CHAM SOC BENH NHAN THOAI HOA COT SONG

I. YHHĐ: Thoai hoa cot song la mot benh co bieu hien thoai hoa loan duong o sun khop sau do den dau xuong hinh thanh gai xuong cuoi cung dan den bien dang cot song, lam han che van dong cot song.

II. YHCT: THCS thuoc pham vi chung ti do can than hu ket hop voi phong han thap gay ra, co bieu hien: dau khi cu dong, giam khi nghi ngoi, dau ve cuoi ngay sang day gan nhu cot song het dau. Giai doan muon thay han che van dong cot song, kem theo nguoi met moi, thay doi thoi tiet thi dau tang len, reu luoi trang dinh, mach hoat.

III. Cham soc:

1. Nhan dinh:

- Hoi: Dau tai khop tu co den that lung cung, co han che van dong cot song o vi tri nao khong ?

- Hoi: Nghe nghiep, sinh hoat, tap quan, tien su nguoi than.

- Hoi: Qua trinh mac benh da lau chua, kha nang tu cham soc va hieu biet ve benh nay.

- Cac bien chung: Thieu nang tuan hoan nao, ngat ,thoat vi dia demcot song  

- tinh trag tinh than : do beh man tinh co the gay han che van dong cua cs lam benh nhan co bi quan hay khong  

-Bien chung : chung canthan hu ket hop voi chung phong han thap

2- Thuc hien cham soc

-2.1-Thuc hien cac chamsoc thong thuog nguoi benh  

-giai thich cho benh nhan tien trien cua beh de tranh bi quan  

-beh nhan trng giai doan han che van dong thi giup do benh nhan thuc hien cham soc ca nhan  

- 

2.2- quan sat benh tinh ,ghi chep cong tac cham soc  

-quan sa than sac , luoi , da, xem mach nguoi benh  

-quan sat tinh trang vandong khop bien dang khop de phoi hop xu ly

2.3- Thuc hien y lenh thuoc  

- nghiemtuc cho benh nhan uong thuoc dung gio , dug lieu , uog thuoc lien quan den bua an

2.4-cham soc an uog  

-che do an theo y lenh ,du chat,du calo moi ngay  

-an tang cac chat giau can xi , vitamin 

-che bien thuc an hop khau vi cua benh nhan , trah khog bi oi thiu

2.5-Cham soc tinh than  

-quan tam ,dong vien ,de nguoi benh giu duoc niemtin dau tranh voi benh tat , giu duoc su vui ve ,lac quan de cung phoi hop dieu tri

2.6-Cham soc theo chung benh lam sag 

- voi chung benh trinh bay o tren , cho benh nhan uog thuoc dong y bo , can than , phoi hop voi khu phong tan han tru thaop  

- tien hanh cham bo va cham ta 1 so huyet than du . thai khe , tam am giao , thai xug, noi quan , than mon , ngoai quan ,. a thi huyet............

- tien hanh xoa bop , bam huyet , luyentap thuong xuyen de giam tien trien benh nhung o muc do nhe nhang voi m uc dich giam dau va lam giam luu thong khi huyet

3- Tu van giao duc  

- giai thich huong dan nguoi benh luyentap theo giai doan cuabenh , neu nhu dang đau nhieu thi han che luyen tap  

-huong dan benh nhan tap cac dong tac van dong theo vi tri tu co xuong that lung 

-huong dan cac tu the co nang , tranh cac tu the xau  

- giai thich , huong dan cho benh nhan uong thuoc dieutri benh de bn sap xep uong thuoc moi ngay cho hop ly

-Tranh lam ton thuong , kich dong tih than va lao dog qua suc

CHAM SOC BENH NHAN VIEMCOT SONG DINH KHOP

I-YHHD 

-viem cot song dinh khop la 1 benh ton huong man tinh chu yeu o cot song -khop cung chau dan toi cot hoa to chuc phan em , tao ra cac cau xuong , cac mom gai ....lam cung dinh cot song -0 chau hong dan den lam mat vandong cua cot song -> tan phe

II-YHCT 

-viem cot song dinh khop thuoc pham vi chung ty ,co cac chung sau : 

+Chung phong thap nhiet ty : khop cot song dau , sung , nong , do , cac cu dong cui gap . uon , nghieng kho khan , kemsot , ra mo hoi , so gio ,reu luoi vang mong ,   chat luoido , tieu vang , mach hoat sac....

+Chung  canthan hu: khop cot song het sung , nong , do, sau giam nhieu chu yeu la mat hoac han che van dong , reu luoi trang dinh , mach hoat , nguoi met moi

III-CHAM SOC

1-Nhan dinh

-HOi : dau o tai cac khop tu co xuong khop cung chau , han che van dong khop hay mat han van dong khop

-HOi : nghe nghiep ,sinh hoat , tap quan , va tian su nguoi than

-HOi :  qua trinh mac benh moi hay da lau , lkha nang tu cham soc va hieu biet ve benh nay

-Cac bien chung : nhiem khuan phu : lao , bien chung tim: tam phe man

-Tinh trang tinh than : co the tram cam, bi quan do han che vandong cot song , do tan phe

-Bien chung : phong han thap nhiet ty ,chung canthan hu

2- THuc hien cham soc

2.1-Thuc hien cham soc thongthuong nguoi benh

-Giai thich cho benh nhan biet tien trien cua benh

-Bn dang o giai doan tien trien benh thi k hong cho nam co , phai nam van cung , khong goi dau cao vi lam anh huong den tu the

-Bn co bien dang khop  -tan phe thi co the giup do ho thuc hien cham soc ca nhan : suc mieng , mac quan ao....

2.2-  Quan sat benh tinh , ghi chep cong tac cham soc

-quan sat than sa, luoi , da, mach  nguoi benh

-Quan sat   tinhtrang van dong cua khop : cui , ngua , nghieng , han che long nguc , su bien dang dinhcot song( gu veo cot song )

2.3-Thuc  hien y lenh thuoc : nghiem tuc cho benh nhan uong thuoc dung gio  , dung lieu , uong thuoc lien quan den bua an

2.4-Cham soc an uong

-CHe do an theo y lenh: du chat , du luong calo /ngay

-an tang cac chat giau canxi , vitamin

-che bien thuc an hop khau vi benh nhan, tranh thuc an oi thiu

2.5-Cham soc tinhthan

-quan tam dong vien , de nguoi benh tang them niem tin dau tranh voi benh tat man tinh , giu duoc vui ve lac quan , cung phoi hop dieu tri

2.6-CHam soc theo chung benh lam sang

+chung phong thap  nhiet ty : cho benh  nhan uong thuoc dong y (thanh  nhiet  giai doc , khu phong , hoa thap), sac thuoc theo y lenh , cham ta 1 so huyet theo phac dieu tri : a thi huyet, hop coc , phong mon, khuc tri ,ngoai quan , huyet hai , tuc tam ly , va huyet doc theo cot song co -that lung ,tien hanh xoa bop nhe nhang de lam luu thong khi huyet

+CHung can than hu : cho benh nhan uong thuoc dong y bo can than phoi hop thuoc khu phong , tru thap , Tien hanh xoa bop luyen tap thuong xuyen de giam tien trien cua benh .Cham  bo 1 so huyet tren

3-Tu van  giao duc suc khoe

-Giai thich huong dan cho benh nhan giai doan cap/man khong duoc luyen tap

-Huong danc ho benh nhan khi nam nghi  , o tu the nao cho hop ly nhu khong duoc cnam co , khong goi dau cao , phai nam van cung

-Huong dan tap cac dong tac van dong khop tuy theo benh nhan tu k hop co  den khop cung chau de tranh cung dinh khop

-Van dong benh nhan luyentap boi de  lam cham tien trien benh .KHi da bi o giai doan tan phe (cung dinh khop) thi vanphai khuyen benh nhan luyen tap cac dong tac nhe nhang de nang cao the luc ,tu phuc vu ve  sinh hang ngay cho chinh minh

-Giai thich cho benh nhan uong thuoc dieu tri benh ,de benh nhan sap xep uong thuoc moi ngay cho hop ly

-Tranh lam ton thuong ,khich dong tinhthan va tranh lao dong qua suc

CHAM SOC BENH NHAN VIEM KHOP DANG THAP

I-YHHD

VKDT la 1 benh hay gap nhat trong cac benh khop , la 1 benh co su dien bien keo dai ,delai di chung nang ne lam bn tro nen tan phe , trong qua trinh dien bien thuong co nhung dot tien trien cap : sung , no g, do ,dau cac khop - vi tri hay gap o nhung khop nho doi xung nhau, co khi ca khop hang va dot song

II_YHCT

VKDT thuoc pham vi chung ty voi 3 the chu yeu : phong thap nhiet ty , (dot cap cua viem khop dang thap ),dam u kinh lac (viem khop dang thap bien dang ,teo co  ,dinh khop )can than hu

-Voi phong thap nhiet ty : cac khop sung, nong , do ,dau cu an , ngay nhe ,.dem nang co duoi cu dong kho khan ,sot , ra mo hoi , so gio , reu luoi vang mong ,chat luoi do , nuoc tieu vang , mach hoat sac .....

-Voi dam u kinhlac : cac khop sung dau ,bien dang, to co dinh khop , troi am thap thi benh dau tang len , nguoi met  moi , reu luoi tang dinh,mach hoat.

-Voi can than hu : cac khop da ondinh , du bien da bien dag , teo co , cung khop ,,,de phong dot tai phat

III-CHAM SOC

1,Nhan dinh

-Hoi : va dau tai cac khop , han che van dong khop , biendang khop

-Hoi ve nghe nghiep , sinh hoat , tap quan va tien su benh nguoi than

-Qua trinh ,mac benh moi hay da lau , kha nang tu cham soC VA hieu biet ve benh

-Cac bien chung :nhiem khuan : lao ,chen ep than kinh :cac tai bien khi dieu tri viem khop dang thap, bien chungve tim , than ,mat ,

-Tinh trang tinh than : co the co tram cam , bi quan do hanche van dong khop va  tien trien cua benh man tinh gay ra

-Bien chung : chung phong thap nhiet ty . chung damu o kinh lac,  chung canthan hu

2-Thuc hien cham soc

-2.1-Cham soc thong thuong nguoi benh

-Giai thich cho benh nhantien triencua benh de tranh bi quan

-benh dang o giao doan viem khop nhieu thi dat khop o tu the co nang

-Benh nhan co bien dang