Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là 2 phương diện cơ bản của đời sống xh đó là phương diện kinh tế và phương diện chính trị xh.

-Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng dối với kiến trúc thượng tầng:

          được thể hiện trên nhiều phương diện: tương ứng với 1 cơ sở hạ tầng sẽ sản sinh ra 1 kiến trúc thượng tầng phù hợp có tác dung bảo vệ cơ sở hạ tầng đó, những biến dổi trong cơ sở hạ tầng tạo ra nhu cầu khách quan có sự biến dổi tương ứng trong kiến trúc thượng tầng .như vậy cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng còn kiến trúc thượng tầng là sự phản ánh đối với cơ sở hạ tầng phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng.

          Tính chất phụ thuộc của kiến trúc thượng tầng vào cơ sở hạ tầng có nguyên nhân từ tính tất yếu kinh tế đối với toàn bộ các lĩnh vực  sinh hoạt của xh, dù có lĩnh vực thực tiễn chính trị, pháp luật… hay lĩh vực sinh hoạt tinh thần của xh

          Tính tất yếu của nhu cầu duy trì và phát triển các lực lượng sx khách quan của xh

- Vai trò tác động trở lại của kiến trúc thượng tầng với cơ sở hạ tầng

          Với tư cách là hình thức phản ánh và được xác lạp do nhu cầu phát triển của kinh tế các yếu tố thuộc kiến trúc thượng tầng có vị trí độc lập tương đối của nó thường xuyên có vai trò tác động trước lại cơ sở hạ tầng của xh.

          Sự tác động của các yếu tố thuộc kiến trúc thượng tầng có thể diễn ra theo nhiều xu hướng thậm chí các xu hướng không chỉ khác nhau mà còn có thể đối lập nhau , điều đó phản ánh tính chất mâu thuẫn lợi ích của các giai cấp các tầng lớp xh khác nhau và đối lập nhau có sự tác động nhằm duy trì cơ sở kinh tế hiệ tại, tức xu hướng duy trì chế độ xh hiện thời, lại có sự tác động theo xu hướng xóa bỏ cơ sở kinh tế này và có xu hướng đấu tranh cho việc xác lập 1 cơ sở kinh tế khác, xây dựng 1 chế độ xh khác,         

          Sự tác động của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng có thể diễn ra theo xu hướng tích cực hoặc tiêu cực, điều đó phụ thuộc vào sự phù hợp hay không phù hợp của các yêu tố thuộc kiến trúc thượng tầng đối với nhu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế, nếu phù hợp nóp sẽ có tác dụng tích cực, ngược lại sẽ có tác dụng tiêu cực kìm hãm và phá hoại sự phát triển kinh tế trong 1 phạm vi và mức độ nhất định.

          Tuy nhiên sự tác động của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng diễn ra với những xu hướng khác nhau , mức độ khác nhau nhưng rốt cuộc nó không thể giữ vaio trò quyết định đối với cỏ sở hạ tầng kinh tế của xh, cơ sở hạ tầng kinh tế xh vẫn tự mở đường đi cho nó theo tính tất yếu kinh tế của nó.