Không Lối Thoát

Tác giả: ClouD (@ClouDmanhme)

Có ý, nhưng chưa đủ ép phê.

-

Với Paranormal và Kinh dị, chị nhớ dân trừ tà có một khái niệm gọi là Ba Giai Đoạn Quỷ Ám (Threee stages of demonic possession). Infestation – quá quấy. Opression – Áp chế. Cuối cùng là Possesion – Chiếm hữu. Hồi James Wan làm Conjouring, ổng đưa 3 giai đoạn này trở thành 3 hồi chính của bộ phim, đem đến một trải nghiệm nắn gân cực kỳ hiệu quả cho khán giả.

Chị nêu ra cái này vì nghĩ em có thể tham khảo được cho câu chuyện của mình. Bởi lẽ, trong Không Lối Thoát, chị nhìn thấy các dấu hiệu rằng người viết phần nào dựa theo cấu trúc 3 hồi ("act") và mong muốn mức độ khủng bố qua mỗi hồi càng dồn dập, khiếp đảm hơn. Tuy nhiên, có lẽ là do sự chuẩn bị không kỹ càng nên hiệu quả đạt được là chưa tốt.

Đối với viết lách, dù là truyện ngắn, tiểu thuyết hay kịch bản, trừ dạng viết không có plot gì, thì kết thúc một "act" đều là nhân vật đã có một hành động, một lựa chọn làm xoay chuyển tình thế, đẩy họ vào hoàn cảnh không thể vãn hồi và đẩy mâu thuẫn chính của câu chuyện tiến tới. Không Lối Thoát lại chưa có những hành động kiểu ấy để định hình cho một act.

Về tình huống, con mồi và kẻ săn mồi – không bao giờ cũ nếu khai thác tốt. Nhìn thì thấy có khá nhiều tiềm năng: những góc tường đổi màu, giọng cười nhạo báng, mùi hôi thối xộc ra, chất lỏng nhầy nhụa, sự thờ ơ của nhân vật "tôi". Điều em làm đúng là để cho sự hiện hữu của thế lực này càng lúc càng tăng và chịu đi đến bước cuối cùng khi thế lực đó hoàn toàn chiếm hữu, nuốt trọn nhân vật. Điều em làm không đúng:

- Lượng thông tin em đưa ra không đủ: Câu chuyện kể từ ngôi thứ nhất, nên người đọc cũng chỉ biết được lượng thông tin bằng đúng với nhân vật "tôi". Nhưng nhân vật "tôi" dường như quan sát quá ít. Tập trung phần lớn là thế lực siêu nhiên trong các góc tường mà hầu như bỏ sót phần nền tảng còn lại: cậu "tôi" này là ai, ý thức về bản thân cậu là gì ngoài chuyện cậu nhìn thấy có gì bất thường trong nhà. Gia đình cậu như thế nào mà luôn thờ ơ lạnh nhạt trước những gì cậu thấy? Mà thế lực siêu nhiên của em, ngoài cảnh cuối ra thì có vẻ hơi hiền, cười nhạo, phỉ báng, tỏa mùi hôi thối, nhớp nháp nhầy nhụa, thấy phiền hơn là thấy sợ. Không có các cảnh nhảy bổ ra gây khiếp đảm. Hay cũng có thể là miêu tả tâm lý nhân vật chưa đủ sâu nên không gây được hiệu ứng lên người đọc.

- Nhân vật của em có giải được câu đố "bọn chúng là ai" và "vì sao chúng chọn tôi" "chúng muốn gì từ tôi" hay không? Bản đồng dao "hoang dại và tàn độc" có vẻ là đỉnh điểm của câu chuyện, nhưng sau đó chị không có cảm giác là tìm được câu trả lời cho các câu hỏi này, và vì thông tin không đủ dày và chặt ở đoạn đầu nên ngay cả lập ra giả thiết cũng không lập được cái nào có vẻ chắc chắn. Đến dòng 31/7/2015, thấy rải rác có hint về sự đồng lõa giữa ba mẹ của "tôi" và "bọn chúng", nhưng chỉ là hint thôi, không đủ sức nặng.

(Edit: chị đọc lại phần giới thiệu bên ngoài của em, có vẻ như "bọn chúng" là ẩn dụ của bệnh tật. Chị nghĩ theo hướng này thì em nên rải thông tin trong truyện về sự tương quan nói trên để người đọc có thể phần nào đoán ra hơn là để thẳng trên giới thiệu).

- Sau dòng 31/7/2015 thì chị muốn hỏi là đoạn đó có vai trò gì? Thêm một nhân vật "tôi" mà bối cảnh hoàn toàn mù mờ, nhìn về nhân vật "tôi" trước đó mà không có sự kết nối nào giữa hai nhân vật này. Nhân vật "tôi" thứ hai này có vai trò gì không thay thế được trong kết thúc câu chuyện của em? Nếu chỉ để kể ra rằng có một vụ cháy thì cứ tường thuật bình thường là được rồi. Có nhất thiết phải có đoạn này hay không nay nên đầu tư vào đoạn trước 31/7/2015 thôi?

Nên là, để góp ý, chị thấy thế này nhé:

- Nếu viết paranormal – kinh dị thì em tham khảo công thức 3 hồi ("act") theo cấu trúc Infestation – Oppresion – Possesion nhé. Dừng ở hết possesion hay đuổi được thế lực kỳ bí kia là dc, không viết thừa.

- Thông tin. Thông tin. Thông tin. Cài cắm kiểu gì cho rùng rợn thì tính sau. Nhưng hãy list ra cái gì làm nhân vật của em sợ nhất và nỗi khiếp đảm tăng dần. Cho nhân vật background cụ thể để chuyển biến tâm lý của họ thêm thuyết phục.

- Hành động. Hành động. Hành động. Kết thúc một hồi (act) là một hành động xoay chuyển tình thế, đẩy câu chuyện đi về phía em mong muốn. Hành động đó phải đủ đậm nét để người đọc biết đây chính là lúc rẽ ngoặt của câu chuyện.

- Giải đáp các câu hỏi mà tự mình đặt ra, hoặc ít nhất cho đủ thông tin để người đọc tự đoán lấy bằng các giả thiết.

---

Mấy nay chị hơi bận, viết nhận xét có thể chưa chặt chẽ lắm. Em còn muốn hỏi gì thêm cứ nhắn lại nhé, trong hiểu biết của chị, chị sẽ cố gắng giúp em hoặc đưa em các tài liệu chị tham khảo.