trích "Once in a poem", John Berger, "And our faces, my heart, brief as photos"

"Thơ, dù ở dạng tường thuật, không tương đồng với truyện. Tất cả truyện trên đời đều là về những cuộc chiến kiểu này hay kiểu khác, kết thúc với thất bại hoặc chiến thắng. Trong truyện, tất cả mọi thứ đều đi đến kết thúc và kết quả của trận chiến được hé lộ. 

Còn thơ, bất chấp kết quả trận chiến ra sao, thơ luôn bước qua chiến trường, dỗ dành người thương vong, lắng nghe độc thoại của người chiến thắng và kẻ run sợ. Thơ mang đến một kiểu bình yên. Không phải bằng thuốc gây mê hay lời trấn an dễ dãi, mà bằng sự thừa nhận và lời hứa rằng những gì đã xảy ra không thể nào biến mất như thể chưa có gì tồn tại. Nhưng lời hứa ấy cũng không phải là tượng đài gì. (Có ai vẫn đang đánh nhau trên chiến trường mà đòi tượng đài đâu?) Mà đó là lời hứa rằng ngôn ngữ của chúng ta đã biết đến và bao dung cho những trải nghiệm kêu gọi và đòi hỏi một nơi trú ẩn (trong thơ).

---

Poems, even when narrative, do not resemble stories. All stories are about battles, of one kind or another, which end in victory and defeat. Everything moves towards the end, when the outcome will be known.

Poems, regardless of any outcome, cross the battlefields, tending the wounded, listening to the wild monologues of the triumphant or the fearful. They bring a kind of peace. Not by anesthesia or easy reassurance, but by recognition and the promise that what has been experienced cannot disappear as if it has never been. Yet the promise is not of a monument. (Who, still on a battlefield, wants monuments?) The promise is that language has acknowledged, has given shelter, to the experience which demanded, which cried out.