Nói đến Nguyễn Tuân, người ta thường nghĩ ngay đến "chủ nghĩa xê dịch". Ông tới miền Tây Bắc rộng lớn, xa xôi không chỉ để thoả mãn cái thú tìm đến miền đất lạ cho thoả niềm khát khao "Xê dịch" mà chủ yếu để tìm kiếm chất vàng của thiên nhiên và ở tâm hồn của người lao động. Những trang viết hay nhất của ông thường là những trang tả đèo cao, vực sâu, thác nước dữ dội hoặc những cảnh thiên nhiên đẹp một cách tuyệt đỉnh, tuyệt vời. "Người lái đò sông Đà" là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của nhà văn. Tác phẩm là những trang văn miêu tả rất tinh tế vẻ đẹp hình tượng con sông Đà vừa hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng rất trữ tình và lãng mạn.
Con Sông Đà được nhà văn Nguyễn Tuân cảm nhận từ 2 phương diện đối lập nhau. Đó là một con sông dữ dội hiểm trở đã từng gây biết bao tai hoạ cho con người nhưng đồng thời nó cũng có 1 vẻ đẹp thật thơ mộng, trữ tình. Mở đầu thiên tuỳ bút, Nguyễn Tuân đã liệt kê một loạt những con thác hung dữ, tính từ đất Vạn Yên trở về Thác Bờ thuộc địa phận Hoà Bình. Trong số những con thác hung tợn đó, Nguyễn Tuân đã tập trung đặc tả một số con thác vô cùng "độc dữ, nham hiểm" giống như kẻ thù số 1 của con người. Nhưng cái đáng sợ của sông Đà đâu phải chỉ ở những cái thác hiểm trở mà còn thể hiện ở cái quang cảnh hùng vĩ, huyền bí va hoang sơ của dòng sông chạy giữa điệp trùng rừng núi của Tây Bắc. Ngòi bút miêu tả của NT thật linh hoạt, phóng túng giống như 1 nhà quay phim lão luyện. Có lúc NT miêu tả bao quát cả khung cảnh rộng lớn của sông Đà, có lúc ông lại đặc tả những hình ảnh tiêu biểu, điển hình của con sông hung dữ. Đó là cảnh "đá bờ sông dựng vách thành mặt sông lúc ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt giời, có chỗ vách đá thành chẹt lấ lòng sông Đà như 1 cáiyết hầu", có quãng sông Đà hẹp đến mức "đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách, có quãng con nai hổ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia". Để diễn tả cái vẻ huyền bí, hoang sơ của dòng sông, Nguyễn Tuân k chỉ sd thị giác mà ông còn kết hợp vận dụng những giác quan khác như thính giác, xúc giác đưa lại cho người đọc nhiều cảm xúc bất ngờ, thú vị "ngồi trong khoang đò mà đi qua quãng ấy đang mùa hè cũng thấy lạnh cảm thấy như đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên một khung cửa sổ nào trên cái tầng thứ mấ vưa tắt phụt điện".

Cũng để làm nổi bật nét tính cách hung bạo của con sông Đà, NT còn sử dụng nhiều thủ pháp NT khác nhau. Có khi là những hình ảnh liên tưởng so sánh, có khi nhà văn lại sử dụng những câu văn có kết cấu trùng điệp tạo nên nhịp điệu khẩn trương gấp gáp giống như sự chuyển vận của gió to và sóng lớn: "nước xô đá, đá xô sóng , sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gầm ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò nào tóm được qua đây". Sau khi đưa ống kính bao quát toàn cảnh thác nước sông Đà, từ ngược tới xuôi, nhà văn mới tập trung đặc tả 1 con thác cụ thể, tiêu biểu, nhằm qua con thác ấy có thể tái hiện đc gương mặt dữ dằn, hung bạo của hàng trăm con thác khác trên sông Đà. Con thác này đc miêu tả từ xa tới gần, từ âm thanh tới hình ảnh. Ở đây Nguyễn Tuân miêu tả thác nước qua cái nhìn của 1 người đi đò đang từng h từng phút phải đối mặt với cái chết. Chính vì thế mà vẻ dữ dội hung bạo của sông Đà đựơc hiện lên nổi bật hơn, thấm thía hơn và cũng hung bạo hơn. Từ âm thanh của tiếng thác nứơc "réo gầm mãi lại, réo to mãi lên" lúc thì như "oán trách" khi thì như "van xin, khiêu khích", lúc thì nó rống lên như là "rừng tre nứa đang nổ lửa". Đặc biệt là những tảng đá, những xoáy nước giữa lòng sông đã phô bày tất cả sức mạnh của mình để đe doạ con người, từ mặt nước đến sóng và đá đều mang tâm tính con người, đều biết hành động tính toán 1 cách chủ động với những mưu mô, nham hiểmvà bí ẩn.Con sông Đà qua ngòi bút miêu tả của NT có lúc hiện lên như 1 loài thuỷ quái khổng lồ hung ác, nham hiểm và độc địa.Con sông Đà mang cái dữ dằn của hổ báo mà con người khó có thể chinh phục.
Nếu cái hung bạo của sông Đà được khám phá bằng con mắt của 1 người đi thuyền trên sông thì vẻ đẹp dịu dàng của nó được cảm nhận trc hết bằng cái nhìn của 1 người từ trên máy bay nhìn xuống. Cái nhìn toàn cảnh từ trên cao khiến Nguyễn Tuân thấy sông Đà không chỉ giống "cái dây thừng ngoằn nghèo dưới chân mà còn mang 1 vẻ đẹp nhân hậu, nữ tính. Nguời đọc không khỏi xúc động, ngỡ ngàng say mê với những đoạn sông lặng lờ, êm ả chảy giữa 2 bờ với những cảnh sắc thật nên thơ như "màu sắc Đường thi". Có chỗ bờ sông lại mang vẻ hoang dại như "một bờ tiền sử" và "hồn nhiên như 1 nỗi niềm cổ tích ngày xưa". Vớivốn kiến thức phong phú, sự tưởng tượng bay bổng của nhà văn được thỏa sức tung hoành đẻ toạ nên những câu văn duyên dáng gợi cảm và hết sức mượt mà. Quan sát từ xa, nhà văn hình dung con sông Đà giống như mái tóc của 1 cô gái kiều diễm "con sông Đà tuôn dài như 1 áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban gạo tháng 2 và cuồn cuộn mù khói núi mèo đốt nương xuân". Nhà văn Nt cũng đã nhận ra những sắc màu khác nhau của con sông Đà, nước sông biến đổi theo từng mùa trong năm, mỗi mùa lại có 1 vẻ đẹp 1 sức hấp dẫn riêng. Mùa xuân màu sông có màu xanh ngọc bích, còn mỗi độ thu về thì nước sông lại " lừ lừ chin đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa".Có những lúc nét trữ tình thơ mộng của sông Đà được cảm nhận qua cái nhìn của 1 người đi rừng lâu ngày bỗng dưng gặp lại dòng sông.Trong cái nhìn nàyánh nắng loang loáng hắt lên từ dòng sông cũng gợi trò chơi tinh nghịch của trẻ thơ, cũng loé lên một màu nắng Đường thi "Yên ba tam nguyệt, hạ dương châu" (Lý Bạch).Câu văn của ông lúc thì hối hảgấp gáp lúc thì chẫm rãi như tãi ra để diễn tả cái vẻ đẹp tĩnh lặng, nên thơ của con sông "cảnh vật vên sông ở đây lặng tờ, hình như từ đời Lý đời Trần quãng sông này lặng tờ đến thế mà thôi, thuyền tôi trôi qua 1 nương ngô nhíu lên mấy lá ngô non đầu mùa mà tịch không 1 bống người, 1 đồi cỏ ranh đang ra những nón búp..."
Tuỳ bút "NLĐSĐ" bộc lộ 1 vốn ngôn ngữ thật phong phú và giàu có của Nt. Miêu tả âm thanh của dòng sông, con thác, ông đã sử dụng nhiều từ ngữ với đủ mọi sắc thái khác nhau. Ngay cả những tảng đá trên sông cũng đc Nt nhìn nhận như những sinh thể sống, chúng hệt như quân tướng dữ dằn của 1 đạo binh đang bày thạch trận, mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược "lại nham hiểm méo mó" lúc mới vào trận thì ra vẻ oai phong nhưng khi gặp con người tài trí thì lại tiu nghỉu vẻ mặt xanh lè thất vọng. Giọng điệu trong tác phẩm của NT cũng luôn có sự chuyển đổi. Miêu tả cảnh vượt thác, ông sd những câu văn ngắn gọn lôi cuốn như trần thuật 1 trận đánh. Nhưng khi con sông xuôi về hạ lưu thì nhịp điệu câu văn lại như kéo dài ra, mang đậm chất trầm tư, mơ mộng đưa người dọc vào những hồi tưởng, suy tư và cảm xúc đầy chất thơ trc vẻ đẹp trử tình của con sông Đà. Câu văn của Nt rất giàu hình tượng, giàu nhạc điệu, đặc biệt ông biết sd mặt mạnh của nhiều ngành nghệ thuật để làm tăng khả năng biểu hiện của văn chương. Những thủ pháp nghệ thuật của điện ảnh như quay cận cảnh, viễn cảnh được Nt sử dụng rất thành công.Cũng nhờ khả năng hiểu biết về hội hoạ mà trong tuỳ bút chúng ta thấy ống sd những gam màu rất bạo, rất tài hoa.
Nhưng nếu chỉ có 1 vốn kiến thức sâu rộng, 1 sự quan sát tỉ mỉ tinh tế và 1 ngòi bút tài hoa không thôi thì chưa đủ sức tạo nên 1 thiên tuỳ bút hấp dẫn đến thế. Điều quan trọng là nhà văn có 1 tình cảm gắn bó yêu thương sâu sắc vớ cảnh vật và con người Tây Bắc. Ồng bày tỏ niềm tin vài tương lai cải toạ sông Đà và say mê trc viễn cảnh tươi sáng của nhân dân các dân tộc Tây Bắc.Cũng bởi vậy mà đọc tác phẩm này ta thêm yêu và càng quý trọng hơn tấm lòng, tài năng và phong cách nt độc đáo của Nt.